Erzurum Nasıl Bir Yer? Kısaca Genel Bilgi

Türkiye’nin soğuk hava istihkakının büyük bölümünü bünyesinde barındıran, Doğu Anadolu’nun en büyük şehirlerinden dadaşlar diyarı Erzurum… 2 bin metre yüksekliğe kurulmuş bir şehir.. Sıfırın altında -40 dereceleri rahat görebildiğiniz, daha doğrusu görmek değil iliklerinize kadar hissedebildiğiniz bu şehir, Türkiye’de mozaiğin en renkli parçalarından biri.. Hele bir dilleri var ki uzun süre kalırsanız alışkanlık yapar, eyle bir de bahmışsız ki Erzurumlu gibi gonişirsiz.

“Ele gel ambele otur bi çay içek gardaaş, senin canın yerem.” 🙂

Bu kadar soğuk bir memlekette insanlar ancak bu kadar sıcakkanlı olabilir. Hani Norveçli’si, Rus’u, Kanadalı’sı da soğuk yerlerde yaşıyor ama insanı bu kadar sıcakkanlı mümkün değil olamaz.

Peki yoğun bir öğrenci nüfusu da barındıran Erzurum nasıl bir yer? Öğrencilik Erzurum’da nasıl? Memurlar için Erzurum’da yaşam koşulları nedir? Bu ve bunun gibi konulara yakından bakacağız ama Erzurum ile ilgili bilgiler vermeye önce şehrin genel özelliklerinden başlayalım.

Erzurum Nerede? Nasıl Gidilir?

Erzurum, Doğu Anadolu Bölgesi’nde bulunan en büyük şehrimizdir. Erzurum’un komşu illeri; kuzeyde Rize, Artvin ve Ardahan, güneyde Bingöl ve Muş, batıda Bayburt ve Erzincan, doğuda ise Ağrı ve Kars’tır.

Doğu Anadolu’da merkezi bir konumda yer alan Erzurum’a karayolu, havayolu ve demiryolu ile ulaşım mümkün.

Erzurum ulaşım rehberi genel olarak şu şekilde;

# Erzurum Karayolu Ulaşımı;
Doğu Anadolu’nun ana yol hattı üzerinde bulunan Erzurum’a kendi aracınızla rahatça ulaşabileceğiniz gibi Türkiye’nin hemen her yerinden otobüs seferleri de bulabilirsiniz. Erzurum’un kendi otobüs firmaları da Türkiye’nin birçok şehrine sefer düzenlemektedir.

• İstanbul – Erzurum arası yaklaşık 1300 kilometre ve 15 saat.
• Ankara – Erzurum arası yaklaşık 900 kilometre ve 10 saat.
• İzmir – Erzurum arası yaklaşık 1500 kilometre ve 17 saat.
• Antalya – Erzurum arası yaklaşık 1250 kilometre ve 15 saat.
• Van – Erzurum arası yaklaşık 400 kilometre ve 5 saat.
• Sinop – Erzurum arası yaklaşık 780 kilometre ve 9 saat 30 dakika.

# Erzurum Havayolu Ulaşımı;
İlde bulunan Erzurum Havalimanı şehir merkezine yaklaşık 13 km. uzaklıkta. Erzurum Havalimanı ve merkez arasında servislerle ulaşım sağlayabilirsiniz. Havaalanı içerisinde araç kiralama ve taksi hizmetleri de mevcut.

İstanbul’daki Sabiha Gökçen ve İstanbul Havalimanları ile Ankara, Bursa ve İzmir gibi büyük şehirlerden Erzurum’a yapılan direkt uçuşlar bulabilirsiniz.

# Erzurum Demiryolu Ulaşımı;
Erzurum, Doğu Ekspresi demiryolu güzergahında bulunan şehirlerden biridir. Her gün Ankara – Kars arasından hizmet veren Doğu Ekspresi Treni ile Erzurum’a gidebilirsiniz. Erzurum Tren Garı şehir merkezinde bulunuyor ve ulaşım sıkıntısı yok. İstasyon çıkışı şehir içi ulaşımı sağlayan minibüslerden herhangi birini kullanabilirsiniz.

Doğu Ekspresi’nin takip ettiği duraklar şu şekilde;

Ankara → Kırıkkale → Kayseri → Sivas → Erzincan → Erzurum → Kars

Doğu Ekspresi biletlerinin güncel fiyatlarını ve sefer saatlerini TCDD’nin resmi sitesinden öğrenebilirsiniz.

TCDD Taşımacılık Web Sitesi: ebilet.tcddtasimacilik.gov.tr
TCDD Taşımacılık İletişim Hattı: 444 8 233 (444 TCDD)
Erzurum Tren Garı Telefon: 0 (442) 234 95 32

Kısaca Erzurum Tarihi

Anadolu’nun en eski yerleşim merkezlerinden biri olan dadaşlar diyarında yapılan kazılar sonucu Yontma Taş Devri’ne kadar uzanan kalıntılar bulunmuştur. Karaz, Pulur ve Güzelova’da yapılan kazılarda Erzurum tarihinin Kalkolitik ve Eski Tunç Çağı’na kadar uzandığı görülmüş.

Bulunduğu nokta itibariyle coğrafi olarak çok önemli bir şehir Erzurum. Öyle bir tarih ki burası, şimdiye kadar;

• Urartular
• Kimmerler
• İskitler
• Hititler
• Medler
• Persler
• Romalılar
• Bizanslılar
• Sasaniler
• Emeviler
• Selçuklular
• Moğollar
• İlhanlılar
• Safeviler
• ve Osmanlılara ev sahipliği yapmıştır. Daha sonrasında ise Türkiye Cumhuriyeti’nin milli mücadele ve bağımsızlık hareketinin temelinin atıldığı kongre 23 Temmuz 1919’da Mustafa Kemal Atatürk önderliğinde Erzurum’da toplamıştır.

Geçmişi M.Ö. 4900’lere kadar uzanan bu kadim şehrin her metrekaresi tarih kokar.

Erzurum Hakkında Kısa Bilgiler

Nüfus: Erzurum’un 2020 yılı nüfusu yaklaşık 770 bin kişidir.
Plaka Kodu: Erzurum’un plaka kodu: 25
Telefon Kodu: Erzurum’un telefon kodu 0442
Posta Kodu: Erzurum’un posta kodu: 41000
Yüz Ölçümü: Erzurum’un yüz ölçümü 25.066 km²

Erzurum Büyükşehir Belediyesi Web Sitesi: www.erzurum.bel.tr
Erzurum Büyükşehir Belediyesi Telefon: 0 (442) 344 10 00

Erzurum Valiliği Web Sitesi: www.erzurum.gov.tr
Erzurum Valiliği Telefon: 0 (442) 237 50 03

Erzurum İlçeleri;

• Aşkale, Aziziye
• Çat
• Hınıs, Horasan
• İspir
• Karayazı, Karaçoban, Köprüköy
• Narman
• Olur, Oltu
• Pazaryolu, Pasinler, Palandöken
• Şenkaya
• Tekman, Tortum
• Uzundere
• Yakutiye

Erzurum Ekonomisi

Erzurum’un ekonomik yapısı uzun yıllardır tarım ve hayvancılık üzerine kurulu olsa da, şu an bu şehrin en büyük ticari hareketliğini sağlayan yapı Erzurum Atatürk Üniversitesi’dir. 1957 yılında kurulan ve Türkiye’nin en büyük ikinci kampüsüne sahip Atatürk Üniversitesi, 150 bini aşan öğrenci sayısı ile (2020) orta ölçekli bir Anadolu şehri büyüklüğündedir. Böyle olunca da Erzurum’un günlük ticari hayatının en büyük hareketliliğini üniversite gençliği sağlamaktadır.

İpek Yolu üzerinde olması nedeniyle eskiden de ticari bir merkez konumunda olan Erzurum, bugün de Doğu’nun ekonomik olarak en gelişmiş illerinden biridir. Tarım, hayvancılık, sanayi, hizmet ve inşaat gibi Anadolu’yu geçindiren klasik sektörlerden farklı olarak Erzurum’un kendine has 2 farklı ticari alanı vardır.

Bunlardan ilki Palandöken Kayak Tesisleri. Palandöken, Türkiye’nin en popüler ve en turistik kayak tesislerinden biridir ve sadece Türkiye değil dünyanın birçok farklı noktasından gelen turistleri yaz-kış sürekli ağırlamaktadır. 2011 Dünya Üniversitelerarası Kış Oyunları’na da ev sahipliği yapan bu tesis Erzurum’un ekonomisine çok büyük katkılar yapmıştır.

ERZURUM PALANDÖKEN KAYAK MERKEZİ (TIKLAYIN)

Diğer bir özel ticaret alanı ise Oltu ilçesinde çıkartılan ve yarı kıymetli maden sayılan oltu taşı ve bu taştan üretilen, başta tespih olmak üzere birçok süs eşyasıdır. Oltu taşı Erzurum esnafının en önemli geçim kaynaklarındandır.

Erzurum Kültürü, Gelenek ve Görenekleri

Binlerce yıllık tarihi ile tam bir kültür beşiği olan Erzurum’un şu anki genel kültür yapısı ağırlıklı olarak Osmanlı’ya dayanmaktadır. Gelenek ve göreneklerine sıkı sıkıya bağlı olan Erzurum halkı hem dini hem de milli duyguları yoğun yaşar ve sahip çıkarlar.

Erzurum’da çay içmek bile başlı başına bir kültürdür. Kahvehanelerinde çay söylediğiniz zaman yanında kaşık vermezler mesela. Erzurumlular kıtlama içerler çünkü çayı. Kesme şeker denilen ve normalden daha sert olan farklı boyutlardaki şekerleri ufak ufak dişinizle kırarak içersiniz çayı. Yanında da limon şart tabi. Erzurum’da çay istemenin bile bir adabı vardır;

Birinci bardak; bi dene çay ver hele
İkinci bardak; tezele
Üçüncü bardak; hele doldur
Dördüncü bardak; doldur daa neye bahisan
Beşinci bardak; goy hele gardaş goy
Altıncı bardak; ele yanirem böyün hele doldur..
…….
Çatlama noktasına gelince; yeter cırıldım (:

Erzurum erkekleri tespihlerinden vazgeçmezler.Tespih dediğimiz öyle cami tespihi değil tabi. Erkekliğin şanından olan tespihlerden hani. Altın ve gümüş işlemeli oltu taşı tesbihler Erzurum ile özdeşleşmiştir. Erzurum’a gelip de hediyelik almazsanız çok ayıp edersiniz.

Erzurum’un köy kadınları ise üçetek ve bindallı denilen yöresel kıyafetleri giyerler. Bir de ehramları (ihram) vardır tabi. İnce eğrilmiş koyun yününden yapılan ve çok zahmetli aşamalardan geçerek dokunan yöresel bir kıyafettir.

Erzurum, yöresel halk oyunları bakımından da çok zengindir. “Bar” denilen Erzurum’a özgü halk oyunları, kadın ve erkek barı olarak ikiye ayrılır. Erzurum yöresi halk oyunları olarak oynanan farklı ritmlerde onlarca çeşit bar havası vardır. Bu oyunlar Erzurum’un yöresel kıyafetleri ile oynanır.

Bir de Erzurum düğün adetleri vardır ki fena. Buradan kız alacaksanız işiniz zor..
Şeker başıydı, saçıydı, nişanı, bohçası, düğün hamamı, kına gecesi, yetmedi kısır gecesi, gelin getirme, damat dövme… 🙂 Şaka bir yana, Anadolu’nun renkli düğün adetleri Erzurum’da yaşatılmaya devam etmekte, davullu, zurnalı, halaylı dillere destan düğünler yapılmaktadır.

Asırlardır Anadolu’da oynanmakta olan ata sporumuz cirit de Erzurum’un vazgeçilmez sporlarındandır. Özellikle köylerde yaşayan vatandaşların büyük ilgi gösterdiği Cirit Müsabakaları nedeniyle Gençlik Hizmetleri ve Spor İl Müdürlüğü tarafından Türkiye’nin ilk cirit stadyumu da 1986 yılında Erzurum’a yaptırıldı.

Erzurum’da Ne Yenir?

Erzurum mutfağı kendine has tarzıyla memleketimizde fark yaratan mutfaklardan biri. Erzurum mutfağının yöresel yemekleri bu şehri sevmeniz için tek başına yeterli.

Cağ Kebabı
Erzurum’un en meşhur lezzeti olan cağ kebabı, koyun ya da kuzu etinden yapılan bir kebap çeşididir. Görüntü olarak bildiğimiz dönerin yan yatmış haline benzer. Önceden dövülüp terbiye edilen et yatık şekilde odun ateşinde pişirilir. Şişlere takılarak servis edildiği için cağ kebabı ismini almıştır.

Kadayıf Dolması
Erzurum mutfağının en gözde tatlısı. Önce tel kadayıfın içine dövülmüş ceviz içi konularak dolma gibi sarılır. Sonra yumurtaya batırılıp yağda kızartılır, şerbetlenir ve kadayıf dolmanız hazır. Hele bir de Muammer Usta’dan yerseniz of ki ne of. Kışın o soğuklarda yanarsınız aman diyelim.

Civil Peyniri
Yağı alınmış çiğ sütten üretilen, Erzurum’a özgü tel şeklindeki peynir türüdür. Sütün bir süre bekletilmesi ile süt belli bir ekşiliğe ulaşır ve civil peynir esas tadını bu ekşilikten alır. Civil peyniri yumuşak bir kıvamdadır ve el ile kolayca tel tel ayrılabilir. Herhangi bir katkı maddesi bulunmaz, tamamen organiktir. Yağsız olduğundan rengi beyazdır.

Gittiğinizde yemeniz gereken Erzurum’un diğer meşhur yöresel yemekleri;

• Ayran Aşı
• Kesme Aşı
• Herle Aşı
• Şalgam Dolması
• Lalanga
• Lor Dolması
• Aşotu Çorbası
• Hasuta
• Erzurum Ketesi
• Çiriş Yemeği
• Dut Çullaması ve Pestil Çullaması
• Çaşır
• Hingel
• Gliko

Erzurum’a Ne Zaman Gidilir?

Erzurum, Türkiye’de kar yağışının, beyazın, soğuğun en yakıştığı şehir. Öyle bir kar yağar ki bu şehre, şair olmakla donup ölmek arasında kalırsınız. O yüzden Erzurum’u gerçek haliyle görmek istiyorsanız bizce Erzurum’a kışın gidilir.

Erzurum’da Öğrenci Olmak

Erzurum’da 2 üniversite bulunuyor.

• Atatürk Üniversitesi
• Erzurum Teknik Üniversitesi

Erzurum Teknik Üniversitesi 2010 yılında kurulmuş ve henüz yeni sayılabilecek bir üniversite.
1957’de kurulan Atatürk Üniversitesi ise Türkiye’deki en büyük üniversitelerden biri. 6.5 milyon m²’lik açık alana sahip olan kampüste, kapalı alan 1 milyon m². Atatürk Üniversitesi kampüsünde günlük 60 bin civarında öğrenci hareketliliği yaşanmakta (2020). Böyle olunca burası bir kampüsten ziyade ufak bir şehir görüntüsü veriyor. Kampüs içerisinde alışveriş merkezleri, sinemalar, kafeler, bankalar, stadyumlar, açık ve kapalı spor salonları, bisiklet ve yürüyüş yolları, hastaneler, camiler, yurtlar var. Dikkat ederseniz çoğul yazıyoruz. Öyle birer tane ufak tefek yerler değiller çünkü. Bir öğrenci okul saatleri dışında Erzurum şehir merkezine gitmeden burada bile rahatlıkla yaşayabilir anlayacağınız. Eğitim-öğretim kalitesi kişinin beklentisine göre değişir, o konu hakkında yorum yapmak bize düşmez ama öğrencilere sağladığı sosyal imkanlar bakımından Erzurum üniversitelerine laf eden taş olur.

Öğrenci Hayatı için Erzurum Nasıl Bir Şehir?

Bu konu Erzurum’a nereden geldiğinize göre biraz değişiklik gösterecektir. Hayatları boyunca Türkiye’nin batı şehirlerinde yaşamış gençler, genellikle Erzurum hakkında bilgi sahibi olmadıkları için buraya direkt bir ön yargıyla yaklaşıyorlar.

“İnsanları nasıl ki acaba… -30 derecede nasıl yaşanır yahu… Sosyal hayat yoktur ki orada… Uzak ya çok uzak… ”

Erzurum’a İstanbul, İzmir, Bursa gibi büyük şehirlerden gelen öğrencilerin yüzde 90’ından şu cümleyi duyarsınız; “Birinci sınıf bir bitsin, yatay geçişle giderim zaten.” Peki “Gidiyorlar mı?” derseniz; % 00,01 oranında evet!

Korkacak bir şey yok, Erzurum gerçekten güzel bir şehir. Ayrılırken 10 kişiden belki 2’si şikayetçi olur ama 8’i burayı çok özleyecektir.
Yaşamdaki hiçbir şeyden memnun olamayan, her şeyden şikayet eden sosyal medya canavarlarının olumsuz yorumlarına aldanmayın. Onları Harvard Üniversitesi’ne gönderseniz “Kantinde çokomel yok ya” diye orayı da beğenmezler.

Erzurum’da Hava Şartları

Erzurum’da yaz mevsimi çok kısa sürüyor ve bu aylarda öğrenciler zaten tatil nedeniyle kendi memleketlerinde oluyorlar. Böyle olunca da Erzurum’da geçirdikleri tüm zaman boyunca genelde çok soğuk hava şartlarında yaşamak durumunda kalıyorlar. Alışık olmayanlar için özellikle ilk sene bu durum öğrenciyi epey zorlayacaktır. Ama Erzurum’da konaklama yapacağınız yer neresi olursa olsun, yurt, ev, pansiyon fark etmez, ısınma konusunda sıkıntı yaşamayacaksınız. Çünkü Erzurum soğuğunun şakası olmaz. Tüm yapılar soğuğa son derece dayanıklı olmak zorunda. Fakat sosyal hayat içerisinde üşüyeceksiniz, bunun kaçarı yok.

Buraya geldiğinizde, kampüste çimlere oturup ateş başında gitar çalarak ‘Akdeniz Akşamları’ söyleme hayali kuruyorsanız gözünüzü Eğitim ve Araştırma Hastanesi acilinde açarsınız haberiniz ola. Mayıs ayına kadar falan beklemeniz gerek onun için.

Erzurum Öğrenci İçin Pahalı mı?

Erzurum öğrenciler için Türkiye standartlarına göre ekonomik bir şehir sayılır. Yeme, içme, ulaşım ve sosyal aktiviteler konusunda diğer büyük şehirler gibi yüksek meblağlar harcamanız gerekmez. Üniversite imkanları oldukça geniş olduğundan öğrenci işi indirimlerden çok daha fazla faydalanabilirsiniz Erzurum’da.

Erzurum muhafazakar bir şehirdir. Ama öğrenci sayısı o kadar fazladır ki her türlü eğlence imkanını bulabilirsiniz. Hani oraya gittiğimde eve tıkılır kalırım diye düşünmeyin.

Erzurum’da öğrenciye yönelik kiralık evler ise her bütçeye uygun şekilde bulunabilir. Öğrenci şehri diye herkes sizi sömürecek diye beklemeyin. Türkiye’nin her ilinde olduğu gibi öğrenciyi seveni de çok sevmeyeni de. Şehir merkezi dahil her yerde öğrencinin cebini yakmayacak uygun fiyatlara hem ev hem yurt bulabilirsiniz. Erzurum çok hızlı büyüyen ve genişleyen bir şehir. Alternatifiniz çok olacağı için öğrenci olmanızdan faydalanmak isteyen art niyetli ev sahiplerine göz yummak zorunda değilsiniz. Belirli bir semte takılıp kalmanıza da gerek yok. Erzurum’da toplu ulaşım çok yaygın ve trafik sorunu da yok. Şehrin her yerinden okulunuza çok rahat ulaşım sağlayabilirsiniz.

Erzurum’da öğrenci olmanın size getirebileceği en büyük olumsuzluk çok soğuk olması olabilir. Bir de belki beklentinize ve okuduğunuz bölüme göre eğitim kalitesi. Zaten Türkiye’de eğitim kalitesi denilince üzerine tez yazmak gerek, şehir ya da okulla alakalı bir durum değil kabul edersiniz ki. Eğer Atatürk Üniversitesi sahip olduğu kampüs ile Türkiye’nin batısındaki bir şehirde olsaydı hakkında duyduğunuz olumsuz yorumların yüzde 90’ını duyamazdınız. Aksine hakkında övgüler dizilirdi.

Okumak için Erzurum’a gidecekseniz ön yargılarınızdan vazgeçin. ‘Taş yerinde ağırdır’ derler ya hani, memleketimizin her yöresi kendi renginde güzel. Okumak için Kars’a gidip İzmir’deki imkanları bekleyecek biriyseniz siz zaten çok yanlış gelmişsiniz demektir.

Erzurum’da Memur Hayatı

Erzurum’a atanan memurların da sahip olacakları imkanlar, yukarıda öğrenciler için değindiğimiz durumlarla aşağı yukarı aynı. Tek fark, memurların hepsi şehir merkezine gelmiyor, ilçelere de dağılıyorlar.

Erzurum iline bağlı 20 ilçe bulunuyor. Bu ilçelerden Palandöken, Aziziye ve Yakutiye büyükşehir merkez ilçeleridir. İspir, Pazaryolu, Tortum, Olur, Uzundere, Oltu ve Şenkaya ilçeleri Doğu Karadeniz bölgesi içinde yer alır.

Erzurum Anadolu’daki birçok şehre göre daha büyük ve kalabalık bir şehir. İlçeleri de kısmen öyle. Uzundere, Olur ve Pazaryolu nüfus bakımından en küçük ilçeler. Bu ilçelerde sosyal imkan adına pek alternatifiniz yok. Nüfusu 10 binin altında çok küçük beldeler. Bunun dışındaki ilçe nüfusları ise 10 binin üzerindedir. Palandöken, Aziziye ve Yakutiye ilçeleri zaten şehir içinde olduğu için sıkıntı yaşamazsınız.

Erzurum öğrenciler için ne kadar soğuksa memurlar için de öyle. 🙂 Buranın yerlisi değilseniz bu duruma alışmanız biraz zaman alacak. Ama şunu belirtelim; Erzurum’un Doğu Karadeniz kısmında kalan ilçeler şehir merkezi kadar keskin soğuk değildir. Biraz daha ılıman iklime sahiptir.

Ekonomik olarak Erzurum, Türkiye standartlarının üzerinde bir pahalılığa sahip değil. Ev kirası olsun, alışveriş giderleri olsun, yol masrafları olsun alternatif çokluğu nedeniyle küçük şehirlere göre daha uygun. Erzurum çok pahalı diyen kişinin emin olun ya şehre bir antipatisi vardır ya da şehirle ilgili bilgisi yoktur. Hani bu cümleyi öğrenci ya da asker kursa bir nebze anlaşılır belki ama memurlar için Erzurum pahalı bir şehir değil.

Doğu’da görev alan memurlar için Erzurum, çok zorlu şartlara sahip illeri düşününce en iyi alternatiflerden biridir.

ERZURUM GEZİLECEK YERLER (TIKLAYIN)