Ardahan Nasıl Bir Yer? Ardahan Hakkında Bilgi

Güneş’in üşüdüğü şehir; Ardahan!

Türkiye’nin zorlu coğrafyalarından biri.. Yüksek tepelere kurulu, yılın büyük bölümü beyaz örtü altında kalan, soğuktan insanın nefesini kesen topraklar. 1992 yılında il olarak kabul edilen Ardahan, ülkemizin en küçük şehirlerinden. Şehir küçük olsa da, vefakar ve cefakar insanlarıyla ülkemiz için önemli bir değer burası. O kadar zorlu şartlara, imkansızlıklara, eksikliklere rağmen çalışıp üreten, mazeret sunmayan, kıymet bilen insanların yaşadığı yerdir Ardahan. Eğer hiç gitmediyseniz, ön yargılarınızı kırıp, uzaklığına ya da soğukluğuna bakmaksızın en azından bir kez olsun ziyaret etmenizi tavsiye ettiğimiz bir yer. Sokaklarda gezen kaz sürüleri, atlı kızakları, Çıldır Gölü ve heybetli dağları ile kendine has güzellikleri olan bir şehir.

Ardahan yaşamak için nasıl bir yer? Ulaşım olanakları neler? İklimi, coğrafi yapısı, ekonomisi nasıl? Öğrenci ve memurları Ardahan’da neler bekliyor? Kısa başlıklar halinde bu şehri tanıyalım.

Ardahan Nerede? Nasıl Gidilir?

Doğu Anadolu Bölgesi’nde bulunan Ardahan, Türkiye’nin en kuzeydoğu köşesindeki şehrimiz. Ardahan’ın komşuları; batıda Artvin, güneyde Kars, güneybatıda ise Erzurum’dur. Şehrin kuzeydoğu bölümü Gürcistan sınırımızı oluşturuyor. Ayrıca doğu kesiminde Ermenistan’a da çok kısa bir sınırı var.

Ardahan ulaşım rehberi genel olarak şu şekilde;

# Ardahan Karayolu Ulaşımı;
Ülkemizin sınır şehirlerden olan Ardahan’a, yakın çevre illerinden ve İstanbul, İzmir, Ankara gibi büyük şehirlerden otobüs seferleri bulabilirsiniz. Ardahan otogarı şehir merkezinin içinde bulunuyor ve ulaşım sıkıntısı yok.

• İstanbul – Ardahan arası yaklaşık 1450 kilometre ve 17 saat.
• Ankara – Ardahan arası yaklaşık 1100 kilometre ve 13 saat.
• İzmir – Ardahan arası yaklaşık 1700 kilometre ve 20 saat.
• Adana – Ardahan arası yaklaşık 1100 kilometre ve 13 saat.
• Erzurum – Ardahan arası yaklaşık 230 kilometre ve 3 saat.
• Trabzon – Ardahan arası yaklaşık 340 kilometre ve 5 saat.

# Ardahan Havayolu Ulaşımı;
Ardahan il sınırları içinde herhangi bir havaalanı bulunmuyor. Şehre en yakın uçuş noktası, Ardahan merkeze yaklaşık 90 km. mesafede bulunan Kars Harakani Havalimanı. Harakani’den ücretli özel servislerle Ardahan’a geçebilir ya da Kars şehir otogarına aktarma yapıp oradan otobüse binebilirsiniz. Yol yaklaşık 1 buçuk saat kadar sürüyor.

Kısaca Ardahan Tarihi

Ardahan şehrinin ilk kuruluşu ile alakalı net bilgiler bulunmuyor. Bölgede yapılan araştırmalara göre M.Ö. 9. yy’da yörenin hakimiyeti Urartu Devleti’ne aitti. Urartular sonrası Medler ve Persler’in hüküm sürdüğü topraklar, M.Ö. 1 yy’da Ermenistan İmparatoru II. Tigran tarafından ele geçirildi.

M.S. 1 yüzyılda, Roma ve Part İmparatorluğu mücadelesinde iki devlet arasında el değiştiren yöre, 3. yy’dan itibaren sırasıyla Sasaniler, Bizanslılar ve Arapların hakimiyetine girdi. Türkmenlerin bölgeye yerleşmeye başladığı 11. yy’da Ardahan civarı Gürcülerin yönetimindeydi.

Moğol istilası, Timur hakimiyeti, Karakoyunlular, Akkoyunlular ve Safeviler dönemlerinin ardından, 16. yy. itibariyle bölge Osmanlı İmparatorluğu’na dahil oldu. Bu topraklar uzun bir süre Çıldır eyaletine bağlı olarak kaldı. Sonraki süreçte defalarca bölgeyi işgal eden Ruslar, 1. Dünya Savaşı’nın ardından buradan tamamen çekildi. Gürcü ve Ermeni istilalarından da arındırılan bölge, 1921’den sonra Türk topraklarına katıldı. 1926 yılında Kars iline bağlanan Ardahan, 1992’den itibaren ayrı bir il olarak kabul edildi.

Ardahan Hakkında Kısa Bilgiler

Nüfus: Ardahan’ın 2020 yılı nüfusu yaklaşık 97 bin kişidir.
Plaka Kodu: Ardahan’ın plaka kodu: 75
Telefon Kodu: Ardahan’ın telefon kodu: 0478
Posta Kodu: Ardahan’ın posta kodu: 75000
Yüz Ölçümü: Ardahan’ın yüz ölçümü: 5.661 km²

Ardahan Belediyesi Web Sitesi: www.ardahan.bel.tr
Ardahan Belediyesi Telefon: 0 (478) 211 30 52

Ardahan Valiliği Web Sitesi: www.ardahan.gov.tr
Ardahan Valiliği Telefon: 0 (478) 211 30 02

Ardahan İlçeleri;

• Çıldır
• Damal
• Göle
• Hanak
• Posof

Ardahan Ekonomisi

Sahip olduğu coğrafi yapı ve iklim koşulları nedeniyle Ardahan ekonomisi tamamen tarım ve hayvancılık üzerine kurulmuş durumda. Hatta iklim şartlarının çok zorlu olması, bu alanlarda bile verimli üretim yapılmasına engel teşkil ediyor. Çünkü ürünlerin yetişme süresine bakınca, verilen hizmet ile alınan verim dengesi oldukça düşük. İl nüfusunun çok büyük bölümünün köylerde yaşaması, şehrin önemli ticaret merkezlerinden uzakta kalması, yapılan yatırımların yetersizliği gibi birçok sebepten dolayı Ardahan istenilen düzeyde gelişme gösteremiyor. Böyle olunca, tüm kısıtlı imkanlara rağmen tarım-hayvancılık sektörü Ardahan’da bir nevi zorunluluk olarak göze çarpıyor.

İldeki tarımsal alanlar işlemeli tarımdan ziyade mera, yayla ve doğal otlaklık olarak değerlendirilir. Ardahan’daki küçük aile işletmeleri genellikle hayvancılık ve tarımı birlikte yürütürler. Şehirdeki ticari hareketlilik büyük ölçüde süt, süt ürünleri, et, et ürünleri, bal ve kaşar peyniri üretimi ile sağlanır. Sınırlı da olsa patates, arpa ve buğday da yetiştirilir.

Ardahan’da bulunan Türkgözü ve Çıldır-Aktaş sınır kapıları, istenilen düzeyde olmasa bile şehre dış ticaret hareketliliği sağlıyor diyebiliriz. Sektörel bazda baktığımızda, şehirde yapılan ihracatta en büyük pay yine tarım ve ormancılık imalatına bağlı.

Ardahan’ın Coğrafi Yapısı ve İklimi

Türkiye’nin en yüksek rakımlı illerinden bir olan Ardahan, genel olarak engebeli topraklara sahip bir coğrafya. Sınırları içinde 3 bin metreyi aşan birçok zirve de bulunuyor. Artvin sınırı boyunca uzanan Yalnızçam Dağları, güneyde Allahuekber Dağları ve Kısır Dağı şehrin en büyük yükseltilerinden bazıları. Bunun yanında Ardahan ovalar, akarsular ve göller açısından da zengin bir yöremizdir.

Yüksek dağların etkisi ile Ardahan’da çok sert karasal iklim hakimiyeti görülür. Yazlar serin geçse de kışlar uzun ve çok soğuktur. 4 mevsim bol yağış alır. Zaman zaman rekor derecelerin ölçüldüğü Ardahan, Türkiye’nin en soğuk 5 ilinden biri olarak gösterilebilir. Öyle ki ülkemizin en büyük göllerinden biri olan Çıldır Gölü bile kışın tamamen buz tutar.

Soğuk iklimi ve rakımı nedeniyle Ardahan’ın bitki örtüsü genel olarak bozkırdır. Sadece merkez ve Göle civarındaki dağlarda soğuğa dayanıklı Sarıçam ormanları görülür.

Ardahan Mutfağı ve Ardahan’a Özgü Yemekler

Ardahan’ın en önemli geçim kaynağı hayvancılık olunca, Ardahan mutfağı da buna göre şekillenmiş. Ardahan’da yemek çeşitliliği genellikle et ve süt ürünleri üzerine yoğunlaşıyor. Özellikle Göle ilçesinde üretilen kaşar peynirinin kalitesi çok üst düzeydedir. Peynir ve çiçek balı konusunda Ardahan’ın ülkemizdeki başarısı tartışılmaz.

Hem Doğu Anadolu’nun hem de Karadeniz’in etkileri görülen Ardahan mutfağında, bazı yöresel lezzetler şu şekilde;

• Kesme Aşı ve Helle Aşı
• Pişi
• Mafiş Tatlısı
• Feselli
• Ayran Çorbası
• Hıngel
• Kaz Etli Üçlü Pilav
• Göle Kaşarı
• Kete
• Ardahan Çiçek Balı
• Etli Mantı

Memur ve Öğrenciler İçin Ardahan Nasıl Bir Yer? Ardahan’da Yaşam

Şehirde 2008 yılında kurulan Ardahan Üniversitesi bulunuyor.

Ardahan Üniversitesi yaklaşık 5-6 bin öğrenciye (2021) hizmet veren ve gelişmekte olan orta ölçekli okullarımızdan biri. Üniversitenin ana kampüsü şehir merkezine 9 km. uzaklıkta bulunuyor.

Ardahan’da yaşamın olumlu ya da olumsuz yönleri, hem memurlar hem öğrenciler için aynı maddelerden oluşuyor diyebiliriz. Öncelikle Türkiye’nin en soğuk illerinden birinde olduğunuz için yılın büyük bölümü evlerden çıkamıyorsunuz. Ardahan kışın ortalama -30 dereceleri gören bir yer.

Şehir oldukça küçük. Merkez dışında 5 ilçesi var ve bunlardan sadece Göle biraz büyük bir ilçe. Diğerleri ufak kasaba ayarında yerler. Şehirde günlük ihtiyaçlarınız haricinde çok fazla gezip vakit geçirebileceğiniz yerler yok. Ardahan’ın doğası harikadır ama hava şartlarından dolayı doğaya ayırabileceğiniz zaman kısıtlı oluyor haliyle. Kışın buz tutan göllerde atlı kızaklarla gezebilirsiniz örneğin. Ayrıca sınıra yakın olduğundan alışveriş için günübirlik Gürcistan’a gidip gelebilirsiniz.

Ardahan’ın ilçelerinde ve köylerinde görev yapan memurlar için kışlar biraz daha zorlu geçer. Yollar kapanır, ulaşım sekteye uğrar. Ardahan’da büyük şehirlerdeki gibi her şey elinizin altında değildir. Daha zorlu bir hayatı öğrenirsiniz kısa sürede.

Ardahan Üniversitesi ise kesinlikle olumsuz ön yargılarla yaklaşmamanız gereken güzel bir okul. Şehir hayatı zorlu olabilir ama Ardahan Üniversitesi’nde öğrencilere yönelik pek çok sosyal imkan var. Ayrıca Ardahan doğudaki en yüksek okuma yazma oranına sahip illerimizden biridir. Halkı misafirperver ve sıcakkanlıdır. Öğrencilere karşı olumsuz bir tutumları yoktur.

Ardahan ucuz mu, pahalı mı? Ardahan Türkiye’deki en ucuz illerden biri. Yıllık olarak yapılan fiyat düzeyi endeksi araştırmalarında, Türkiye’deki en ucuz iller sıralamasında genellikle Ardahan ilk 5’te yer alır. Kira oranları, ulaşım masrafları ve gıda giderleri gibi konularda, öğrenci ve memur kesimi için burada şartlar oldukça ekonomiktir.