İnsanlık tarihinin ilk büyük imparatorluklarından olan Hitit İmparatorluğu, Anadolu’dan Orta Doğu’ya kadar uzanan topraklara yüzyıllar boyunca hükmetti. Merkeziyetçi devlet yapısıyla Anadolu’da uzun yıllar süren bir refah dönemine ortam sağlayan Hitit Devleti’nin başkenti ise Çorum’un Boğazkale ilçesinde yer alan Hattuşa idi. Bu nedenle Çorum, Anadolu tarihinin şekillenmesinde rol oynamış en önemli illerimizden biridir. Tarihin bilinen en eski yazılı antlaşması olan Kadeş Antlaşması da burada bulunmuştur.
Sahip olduğu tarihi ve doğal güzellikleri ile gezip görülesi kentlerimizden olan Çorum ayrıca leblebisi ile ünlüdür. Acılısından beyaz şekerlisine, çikolatalısından mesir macunlusuna kadar onlarca çeşit türü bulunan ‘Çorum Leblebisi’, bugün dünyanın pek çok ülkesine ihraç edilecek kadar üne kavuşmuştur. Çorum’a yolunuz düşerse siz de bu meşhur lezzeti yerinde tatmayı unutmayın.
Peki Çorum yaşamak için nasıl bir şehir? Özellikle memur ve öğrencileri Çorum’da neler bekliyor? Çorum’un tarihi, coğrafi özellikleri, ulaşım yolları ve yöresel mutfağı hakkında bilgiler aktaracağımız yazımızda, Anadolu’nun bu kadim şehrini biraz daha yakından tanıyalım.
İçerikler
Çorum Nerede? Nasıl Gidilir?
Çorum, Karadeniz Bölgesi’nin orta kesiminde yer alan illerimizden biridir. Çorum’un komşuları; kuzeyde Sinop, kuzeybatıda Kastamonu, kuzeydoğuda Samsun, doğuda Amasya, batıda Çankırı, güneyde Yozgat, güneybatıda ise Kırıkkale’dir.
Çorum ulaşım rehberi genel olarak şu şekilde;
# Çorum Karayolu Ulaşımı;
Çorum, ülkemizin yurt içi trafiğinde önemli bir role sahip olan E80 karayolu üzerinde bulunduğu için ulaşımı en rahat olan illerimizden biridir. Ayrıca Karadeniz’i İç Anadolu’ya bağlayan birçok anayol da buradan geçmektedir. İstanbul, Ankara, İzmir gibi belli başlı büyük şehirlerden ve komşu illerinden Çorum’a direkt giden otobüs seferleri bulabilirsiniz.
- İstanbul – Çorum arası yaklaşık 620 kilometre ve 7 saat.
- Ankara – Çorum arası yaklaşık 240 kilometre ve 3 saat.
- İzmir – Çorum arası yaklaşık 830 kilometre ve 10 saat.
- Kastamonu – Çorum arası yaklaşık 200 kilometre ve 3 saat.
- Kayseri – Çorum arası yaklaşık 280 kilometre ve 3 saat 40 dakika.
- Diyarbakır – Çorum arası yaklaşık 750 kilometre ve 9 saat 30 dakika.
# Çorum Havayolu Ulaşımı;
Çorum il sınırları içinde herhangi bir havalimanı bulunmuyor. Çorum’a havayolu ile ulaşmak için kullanabileceğiniz en yakın havalimanı Amasya’nın Merzifon ilçesinde yer alan Amasya Merzifon Havalimanı. Bu havaalanı Çorum merkeze yaklaşık 67 kilometre uzaklıkta. İstanbul’dan direkt uçuş bulabileceğiniz Amasya Merzifon Havalimanı’ndan Çorum’a gitmek için ise özel servisleri kullanabilirsiniz.
Amasya Merzifon Havalimanı Telefon: 0 (358) 535 10 16
Kısaca Çorum Tarihi
Çorum ve çevresinde yapılan kazı çalışmaları bu bölgedeki yerleşimlerin daha çok Kalkolitik Çağ’da yoğunlaştığını göstermektedir. Yörede M.Ö. 6000’lere kadar uzanan küçük köy kalıntıları bulunmuştur. Eski Tunç Çağı’na gelindiğinde Hattilerin elinde olan bu bölge, Anadolu için önemli bir kültür ve gelişim merkezine dönüşmüştür. Çorum ve civarında bu döneme ait pek çok altın, gümüş ve tunç eserler, zengin mezarlar ortaya çıkartılmıştır.
Hititler zamanında Hattuş ismi verilen yöre (Boğazköy/Hattuşa) başkent vazifesi görmüş, Asur Ticaret Kolonileri Çağı’nda Asurlu tüccarların kolonileştiği bu kent, bir ticaret merkezi olarak daha da önem kazanmıştır. Hattuşa, Hititlerin Anadolu’da güçlü olduğu dönem boyunca idari ve dini başkent olarak kalmıştır fakat M.Ö. 1200’lü yıllarda Hitit İmparatorluğu yıkılınca bölge Karanlık Çağ olarak adlandırılan bir sürece girmiştir. Takip eden yüzyıllara ait bazı buluntulara rastlansa da, Frig Çağı’na kadar yöreyle ilgili elde edilen bilgiler çok kısıtlıdır.
M.Ö. 600’lü yıllara gelindiğinde bölgede hakimiyet kuran Asur Devleti, Medler tarafından yıkılmıştır. Bir dönem Lidyalılar ve Medler arasında çetin mücadelelere sahne olan Çorum çevresi, Medlerin ardından önce Perslerin, daha sonra Anadolu’yu ele geçiren (M.Ö. 332) Makedonya Krallığı’nın yönetimine girmiştir. Büyük İskender’in ölümüyle Çorum yöresi bir süre Seleukoslar ve Galatlar tarafından idare edildi. Roma İmparatoru Jül Sezar döneminde ise Pontus ve Galat bölgeleri tamamen Roma’ya bağlandı. Roma İmparatorluğu zamanında Çorum, Kapadokya eyaletine dahil edilmiştir. Bizanslıların yönetiminde pek çok saldırıya maruz kalan bu yöre Selçuklular Anadolu’ya hakim olana kadar ele geçirilemedi. Selçuklu Devleti’nin fethiyle beraber Türklerle tanışan Çorum, 1243’de Moğollar tarafından işgal edilse de 1300’lü yıllarda tekrar İlhanlı Devleti’ne dahil olmuştur. Osmanlı İmparatorluğu zamanına kadar birçok iç karışıklık yaşayan bu yöre, Ankara Meydan Savaşı’ndan sonra Amasya’ya bağlı bir sancak yapılmıştır. Çorum, cumhuriyetin ilanı sonrası 1924 yılında da il statüsü almıştır.
Çorum Hakkında Kısa Bilgiler
Nüfus: Çorum’un 2020 yılı nüfusu yaklaşık 530 bin kişidir.
Plaka Kodu: Çorum’un plaka kodu: 19
Telefon Kodu: Çorum’un telefon kodu: 0364
Posta Kodu: Çorum’un posta kodu: 19000
Yüz Ölçümü: Çorum’un yüz ölçümü: 12.820 km²Çorum Belediyesi Web Sitesi: www.corum.bel.tr
Çorum Belediyesi Telefon: 0 (364) 333 0 333Çorum Valiliği Web Sitesi: www.corum.gov.tr
Çorum Valiliği Telefon: 0 (364) 213 5207Çorum İlçeleri;
- Alaca
- Bayat
- Boğazkale
- Dodurga
- İskilip
- Kargı
- Laçin
- Mecitözü
- Oğuzlar
- Ortaköy
- Osmancık
- Sungurlu
- Uğurludağ
Çorum Ekonomisi
Çorum ilindeki ekonomik faaliyetler büyük ölçüde tarım ve hayvancılık üzerine yoğunlaşsa da, sanayi sektörü de kısmen şehir ekonomisine fayda sağlamaktadır. Karasal iklim sebebiyle Çorum’da yetiştirilen tarım ürünleri daha çok buğday, arpa, çeltik gibi tahıl ürünlerinden oluşur. İlin sahip olduğu diğer tarım ürünleri ise yeşil mercimek, pirinç, nohut, soğan, patates, mısır, şekerpancarı, ayçiçeği, fasulye, çavdar, yem bitkileri, keten ve kenevirdir. Ayrıca başta sofralık üzüm olmak üzere pek çok meyve üretimi yapılır. Meşhur Çorum Leblebisi de yurt dışında pek çok ülkeye ihraç edilerek şehir ekonomisine katkı sağlar.
Çorum’da yapılan hayvancılık faaliyetlerinde özellikle tavukçuluk sektörü başı çekmektedir. Şehirde bu alanda hizmet veren birçok işletme mevcuttur. Bunun dışında kıl keçisi, tiftik keçisi, koyun gibi küçükbaş, manda ve sığır gibi büyükbaş hayvan yetiştiriciliği yapılır. Arıcılık ise gelişme aşamasındadır.
Çorum’daki sanayi faaliyetlerinde tuğla ve kiremit üretimi gibi taş ve toprağa dayalı sanayi ön plana çıkar. Ateşe dayanıklı tuğla, hazır kireç, hazır beton, mermer, seramik ve yer karosu üretimi yapılır. Kömüre dayalı madencilik faaliyetleri ile özel sektöre ait bazı fabrikalar Çorum ekonomisine kısmi katkı sağlayan diğer alanlardır.
Çorum’un Coğrafi Yapısı ve İklimi
Çorum il topraklarının yarıya yakın kısmı dağlık arazilerden oluşur. Kuzey-batı yönünde uzanan bu dağlar genellikle derin vadiler ile birbirinden ayrılırlar ve fazla yüksek değildirler. Eğerci dağ sıraları, Alagöz Dağı ve Köse Dağı bölgedeki önemli yüksektiler olarak gösterilebilir. Kızılırmak ve Yeşilırmak gibi iki önemli akarsuyun geçtiği Çorum’da başta Bozboğa Ovası, Ovasaray Ovası ve Çorum Ovası olmak üzere çok sayıda düzlük de yer almaktadır.
Karadeniz’den İç Anadolu’ya geçiş bölgesinde bulunan Çorum’da merkeze yakın yerler karasal iklim etkisi altındayken, kuzey kesimdeki ilçeler daha çok Karadeniz iklimine dahildir. Kışların soğuk ve bol yağışlı geçtiği Çorum’da yazlar kara ikliminin etkisiyle sıcak ve kurak geçer.
Bitki örtüsü bakımından oldukça fakir olan Çorum toprakları daha çok step bitki toplulukları ile örtülüdür. Şehrin kuzeyi ise Karadeniz ikliminin etkisi ve yükselti fazlalığı sebebiyle kısmen daha ağaçlıktır. Bu bölgelerde meşe ve iğne yapraklı ağaçların oluşturduğu ormanlara rastlanır.
Çorum Mutfağı ve Çorum’a Özgü Yemekler
Çorum denince hemen hepimizin aklına ilk önce leblebi gelse de, burada keşfedilmesi gereken çok daha fazla yiyecek olduğunu söylememiz gerek. Köklü bir tarihe ve zengin bir kültürel yapıya sahip olan Çorum’da yöresel yemek çeşitliliği de son derece geniş bir yelpazeye yayılıyor. Karadeniz ve İç Anadolu mutfağının lezzetlerini bünyesinde barındıran Çorum’da İskilip dolması, kuru mantı ve kuzu tandır gibi harika yemekler, malak ve tel tel gibi tatlılar mevcut.
Çorum’un neyi meşhur? Çorum’da ne yenir? Şimdi bunları sıralayalım;
- Çorum Mantısı (Kuru Mantı)
- İskilip Dolması
- Çatal Aşı, Yırtma Aşı ve Yaprak İçi Aşı
- Kuzu Tandır
- Pastırmalı Madımak
- Söbelek Dolması
- Keşkek
- Sırık Kebabı
- Hingel Mantısı
- Sıkma Baklava
- Gül Baklava (Çorum Baklavası)
- Tel Tel Tatlısı
- Malak Tatlısı
Memur ve Öğrenciler İçin Çorum Nasıl Bir Yer? Çorum’da Yaşam
Çorum ilimizde 2006 yılında kurulan Hitit Üniversitesi bulunuyor.
Hitit Üniversitesi Rektörlük Binası’nın yer aldığı Kuzey Kampüsü, Çorum merkezin yaklaşık 4-5 km. kadar kuzeyinde konumlanıyor. Fakat bu kampüs tam anlamıyla bir merkez kampüs sayılmaz. Çünkü Hitit Üniversitesi’ne bağlı fakülteler belli bir noktada değil, şehrin farklı bölgelerine dağılmış durumda. Bu nedenle Çorum’da okuyacağınız fakülte ile oturacağınız semt arasındaki mesafe, sizin seçimlerinize göre değişkenlik gösterecektir. Tabi Çorum büyük bir şehir olmadığı için bu değişkenlik çok da fazla olmayacaktır. Zaten il genelinde ulaşım problemi yok. Mesafeler kısa olduğu için şehrin birçok yerine ister araçla ister yürüyerek kısa sürede ulaşım sağlayabilirsiniz.
Küçük bir şehir merkezine sahip olan Çorum’da sosyal yaşam daha çok Gazi Caddesi üzerinde yoğunlaşıyor. Öğrencilere yönelik mekanların birçoğu burada ve çevre sokaklarda bulunuyor. Merkezden uzaklaştıkça da şehir çok daha sessiz ve sakin bir hal alıyor. Çorum esasında öğrencilerden çok memurların ve emeklilerin çok beğendiği bir kent. Çünkü kentte rutin, güvenli ve çok sakin bir yaşam söz konusu. Ayrıca havası, suyu ve doğası çok temiz bir şehir. Hatta Türkiye’nin en temiz sokaklarına sahip şehirlerinden biri Çorum’dur diye çok iddialı bir laf edebiliriz. Kesinlikle abartı olmaz. Yine Sungurlu, Osmancık, Alaca ve İskilip gibi merkeze yakın ilçeler de aynı şekilde memurların sevdiği bölgelerdir. Diğer ilçeler ise oldukça ufak ve kasaba ayarında yerlerdir.
Hitit Üniversitesi şehre biraz hareketlilik getirse de, Çorum’da genel olarak öğrencilere hitap eden yer sayısı henüz yeterli seviyede değil. Bu nedenle burayı Eskişehir ya da Bursa gibi şehirlerle kıyaslamamak gerekiyor. Fakat Karadeniz ve İç Anadolu’daki orta ölçekli illerimizi baz alırsak, Çorum’un iyi bir yaşam standardı sunduğunu söyleyebiliriz. Üstelik ekonomik anlamda da pahalı bir şehir değildir.