Kapat
Aydın Antik Kentler Didyma

Didyma’da yer alan Apollon Tapınağı, Türkiye’nin en önemli antik şehirlerinden biridir. Öyle ki Didim’e sadece bu tapınağı görmek için gelseniz yeridir. 2500 yıl önce kurulmuş onlarca ihtişamlı sütunun bugüne kadar sağlam bir şekilde dimdik ayakta kalması büyük bir şans. Tarihin görkemli yüzünü görebilmeniz için verilen bu fırsatı geri çevirmeyin.

Mekan aslında bir antik kent değil, antik çağın hac merkezi, bir kehanet mabediydi. Antik çağda büyü, kehanet ve fal gibi inanışlar çok yaygındı. İnsanlar gelecek planlarını bile bu tarz inanışlar üzerinden yapardı. Çok tanrılı dinlerin yaygın olduğu bu dönemde duygulara bile tanrılar atanıyordu. Örneğin; hepimizin bildiği gibi aşk tanrısı Eros’tu. Sadece duygular değil denizlerin, göllerin, şarabın da ayrı ayrı tanrıları vardı. Işık ve güneşin tanrısı da Apollon’du.

Eğer Gezi Hocası‘nda yayınladığımız antik şehirlerle ilgili yazılarımızı okursanız, Ege bölgemizin tüm antik çağların medeniyetlerine ev sahipliği yaptığını rahatlıkla görebilirsiniz. Aydın Didim de bu kültür mozaiğinden nasibini almış ve Didyma Apollon Tapınağı’nı günümüze kadar bizim için saklamış.

Apollon Tapınağı Aydın Didim

Didyma Apollon Tapınağı’nın Tarihi Hakkında Bilgi

Efsaneye göre, Didyma bölgesinde bir gün Tanrı Apollon, Brankhos ile karşılaşır. Brankhos bir çobandır. Çoban, Apollon’a çok saygılı ve hoş görülü davranışlarda bulununca bizim Apollon’u mest eder. Çobanın bu tutumundan çok memnun kalan Tanrı Apollon, onu mükafatlandırır. Brankhos’a biliciliğin, bir diğer ifadeyle kehanetin bütün sırlarını hediye eder. Brankhos, bu önemli tanrısal gücü insanlığın hizmetine sunmak için Apollon tapınağını yapar.

Helenler Didyma’ya geldiklerinde burada bir mağara, altar ve bir kuyudan oluşan bir tapınım, fal bilim merkeziyle karşılaşmışlar, kendileri de bir tapınak inşa ederek buranın dini merkez olarak sürmesini sağlamışlardır. Tapınağın başına Megara’da doğup Delphi’de kahinlik yapan rahip Brantos getirilmiştir. Brantos zamanla rahiplik görevini babadan oğula, kardeşe geçen bir hanedanlık şeklinde geliştirmiştir.

M.Ö. 560-550 yılları arasında yapılan arkaik Didyma Tapınağı Lidyalıların eseridir. 104 ionik sütunlu, dipteros planlı yapı tüm Akdeniz’de Delphi’den daha öncelikli bilicilik merkezi durumuna gelmiştir. Lidya Devleti Perslere yenilince, Didyma tapınak rahipleri Perslerle anlaşarak para eden tüm mal ve eşyaları Sus şehrine götürmüşlerdir. Bu tarihten itibaren 100-150 yıl süresince Didyma bilicilik merkezi önemini kaybetmiştir.

Persler, Büyük İskender ile yaptığı Lade Deniz Savaşı’nda yenilince Milet tekrar bağımsızlığını kazanmıştır. Sus şehrine götürülen Didyma tapınağı serveti, İskender’in çabalarıyla ait olduğu topraklara getirilmiş, Persler tarafından harap edilen tapınak 108 ionik sütunlu dipteros planlı olarak tekrar ayağa kaldırılmıştır.

Apollon Tapınağı Tarihi

M.Ö. 330-M.S. 2. yy. arasında inşaatı süren tapınak, M.Ö. 278’de Galat istilası, M.S. 1.yy’da korsan istilasıyla karşı karşıya kalsa da tapınak bütün haşmetiyle ayakta kalmıştır. Tapınağın temenosu (kutsal alan) Roma dönemi imparatorlarından Sezar tarafından 1,5 km’den 3 km’ye kadar genişletilmiştir. Bir başka Roma imparatoru ise Milet limanından Didyma’ya kadar 14 km’lik bir kutsal yol döşetmiştir. Hacılar bu 14 km’lik yolu çıplak ayaklarla, dua ederek ilahiler eşliğinde kat ediyorlardı.

Büyük İskender, tapınağı yaptırırken çevresine de 5 basamakla çıkılan sütunlu cadde ve hemen arkasında dükkanlar inşa ettirmiştir. İki temenoslu tapınağın gerçek temenosu, dükkanların dışındaki duvarların bulunduğu kısımdır. Sezar’ın genişlettiği temenos ise daha uzaktan etki alanını çevreleyen duvarın oluşturduğu alandır.

Didim-Didyma Apollon Tapınağı Nerede?

Didyma Apollon Tapınağı Nerede ve Nasıl Gidilir? diye arama yapanlar için aşağıda tapınağın konum tarifi ve haritası bulunuyor.

Miletos (Milet) Antik Kenti’nin dini merkezi olan Didyma, Didim ilçe merkezine 1 km. mesafede, Altınkum Plajı’nın 3 km. kuzeyinde Yenihisar’dadır. Açık adresi şu şekildedir: Hisar, Özgürlük Cad., 09270 Didim/Aydın

Didim-Didyma Apollon Tapınağı’na Nasıl Gidilir?

İstanbul’dan karayolu üzerinden araçla gelecekseniz İstanbul ➛ Bursa ➛ İzmir yolunu takip edebilirsiniz. İzmir’den güneye doğru giderken sol tarafta kalan Bafa Gölü mevkisinde yol çatallanıyor. Bu iki yol da (biri sahil üzerinden) Didim’e varıyor. Yahu konum koyduk işte. Hala tarifi okuyorsunuz. Tıklayın konumu bitsin gitsin. 🙂

Hava yolunu tercih ederseniz, İstanbul-Bodrum uçak seferleri ile 1 saat 10 dk’da bölgeye ulaşabilirsiniz.

Didim-Didyma Apollon Tapınağı Girişi Ücretli mi?

Apollon tapınağını görmek isteyen ziyaretçilerin en çok merak ettiği konulardan biri “Müze kart geçerli mi?” ve “Girişi ücretli mi?” soruları oluyor. 2021 yılı için Didim Apollon Tapınağı giriş ücreti 25 TL ve müze kart geçerlidir.

Birkaç faydalı bilgi;

  • Otopark sorunu yok.
  • Kafe mevcut.
  • Yazın öğlen saatlerini tercih etmeyin (o biçim sıcak).
  • 30 dk. içinde bütün alanı gezebilirsiniz. Hadi diyelim oyalandınız, bir saat..

Didim Apollon Tapınağı Rehberi

Kutsal yoldan çıplak ayaklarla yürüyen ve ilahiler söyleyerek tapınak alanına gelen hacı, tapınak suyunda arındıktan sonra getirdiği adağı kesip altara bırakır. Sonrasında da dileğini bir kağıda yazıp, dileğinin olup olmayacağını öğrenmek için merdivenlerden çıkıp etkileyici sütunların arasından geçer ve gözlerini yere sabitleyip defne dallarıyla çevrili alana kadar ilerler. Hacının bu alandan ileriye geçmesi yasaktır. Çünkü orada tanrı vardır.

Rahip hacının elinden dileğini yazdığı kağıdı alır ve bunu kayıt defterine işler. Kağıdın bir suretini alan rahip esas tapınağa doğru ilerler. Dört sıra sütunlu, geri kalan kısmı taş duvar olan tapınak içinde başrahip bulunur. Başrahibin yanında Apollon’un kutsal ağacı defne ve bir de keçi vardır. Bu alandan fay hattı geçtiğinden çatlaklardan helyum gazı çıkmakta dolayısıyla başrahibin şuuru bulanmaktadır. Başrahibin kehanette bulunması için böyle olması gerekir.

Eğer başrahibin şuuru açılırsa yanındaki defne ağacının meyvesini yer. Çünkü bu meyve içinde şuuru bulandıran bir madde (potasyum siyanat) içermektedir. Keçi ise helyum gazının sızıntı miktarını tespit için oradadır. Gaz sızıntısının fazla olması durumunda keçi ölür ve başrahip kendini dışarı atar. Başrahip kehanette bulunduktan sonra dilekte bulunan hacıya bir cevap yazılır. Bu cevap aynı zamanda kaydedilir. Hacı, başta tapınağa girerken ödediği paranın yanında, dileğine karşı aldığı cevap karşılığında da bir miktar bağışta bulunur. Bilicilik merkezinde bakılan fallar çeşitlidir;

  • Kurşun döktürme (kleidomansi),
  • Tanrı adına getirilen adağın karaciğeri üzerinden bakılan fal (nekromansi),
  • Kuşların uçuş şekline göre yapılan yorumlar (ornitommansi),
  • Su falı (aquamansi).

AYDIN ANTİK KENT REHBERİ (TIKLAYIN)

Bir yanıt yazın

E-posta adresiniz yayınlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir