Panama Gezi Rehberi ve Gezilecek Yerler

Kuzey ve Güney Amerika kıtalarını birbirinden ayıran Panama Kanalı’na ev sahipliği yapan, başkenti Panama City’de devasa gökdelenleri göz kamaştırırken, burası dışında her bölgesi ilçe/köy gibi kalmış ilginç bir ülke Panama.

Ülkede pek çok farklı milletten insan yaşıyor. Market zincirleri genelde Çinlilere ait mesela. Asyalıları kadar siyahi nüfusu da epey çok. İngilizce yaygın olarak konuşuluyor. Amerikan doları kullanıyorlar. Baya karışık bir ülke anlayacağınız. İş imkanları nedeniyle çevre ülkelerden de sürekli göç alıyor Panama. Özellikle Panama City’ye gelince bir an ABD’ye mi geldik acaba hissi uyandırabilir.

Ülke yaz aylarında müthiş sıcak ve çok nemli oluyor. Sanırız Panama’ya Mart, Nisan gibi bahar aylarında gitmek daha mantıklı gibi. Ama Panama insanları için sıcak kelimesini kullanmak çok doğru değil. Güney Amerika’nın sıcakkanlı insanlarından sonra Panama bize bu kıtanın öteki yüzünü gösterdi. Hele ki yabancıya karşı daha soğuklar.

Orta Amerika ülkelerinin birçoğu aslında Türkiye’de pek bilinen ülkeler değil ama Panama iki okyanusu birleştiren meşhur kanalı sayesinde biraz daha fazla tanınıyor. Panama gezilecek yerler kısmında Panama Kanalı hakkında detaylı bilgiler vereceğiz.

Panama, Karayipler gibi bir sahile ve yüzlerce harika adaya sahip olmasına rağmen turizm açısından kendini pek tanıtamamış. Başta San Blas Adaları olmak üzere gerçekten hepsi de rüya gibi yerler.

Panama City’nin merkezi büyük gökdelenleri, AVM’leri, eğlence merkezleriyle New York/Dubai karışımı bir şehri andırırken merkezin biraz dışına çıktığınızda hiç gelişme gösterememiş ve oldukça kötü durumdaki mahalleler ile karşılaşıyorsunuz. Zengin-fakir ayrımı çok sert bir şekilde belli oluyor. Ülke genel olarak güvenli gözükse de merkezi yerler dışında turist gibi dolaşmamanız iyi olur.

Atlas ve Pasifik Okyanusları’nın ortasında bulunan Panama’nın kuzey-güney sınırı arasındaki en geniş yeri 170 km. civarında. Bu mesafe ülkenin ortalarında 80 km. kadar iniyor. Yani Atlas Okyanusu’nda yüzmeye giden bir aile, haydi biraz da Pasifik Okyanusu’nda yüzelim diyip arabaya atlasa en fazla 1,5 saat sonra kendilerini Pasifik’te bulurlar. Yüz ölçümü olarak çok küçük bir ülke Panama. Hemen hemen Konya’nın iki katı büyüklüğünde. Ama limanları sayesinde hem kıtada hem dünya ticaretinde büyük öneme sahip bir yer.

Panama’yı Panama City ve ülkenin geri kalanı olarak ikiye ayırmak mümkün. Bir ülke tek bir şehri dışında hiçbir yerini mi önemseyip geliştirmez! Öyle enteresan bir ülke ki çok küçük olmasına rağmen yağmur ormanlarının biraz derinlerinde teknolojiden tamamen kopuk yaşayan yerli kabileleri bile var. Panama Kanalı’ndan ve bankacılıktan akan para sadece başkente yarıyor anlaşılan.

Panama, Kosta Rika kadar olmasa da Orta Amerika geneline göre gezginler için biraz pahalı bir ülke. Zaten piyasada Amerikan doları kullanılması yüzünden fiyatlar bize göre ister istemez yüksek kalıyor.

Panama Hakkında Genel Bilgiler

Panama’da gezilecek yerler ve yol tavsiyelerine geçmeden önce ülke hakkında genel bilgilere çok kısa bir göz atalım.

Panama Nerede? Nasıl Gidilir?
Orta Amerika’da, Kolombiya ve Kosta Rika arasında bulunan Panama’nın kuzey sahilleri Karayip Denizi ve Atlas Okyanusu, güneyi ise Büyük (Pasifik) Okyanus ile çevrilidir.

Panama City’de Tocumen Uluslararası Havalimanı bulunuyor. THY’nin İstanbul’dan Panama City’ye yaptığı direkt uçuşlar var. Sadece Bogota’da (Kolombiya) kısa bir duraklama yapılıyor. Yol toplamda 16 saat kadar sürüyor. Bunun dışında Avrupa ya da Amerika aktarmalı olarak Panama City’ye uçuşlar bulabilirsiniz. Havalimanından Panama City şehir merkezine servis ya da taksilerle geçiş yapabiliyorsunuz. Tocumen Uluslararası Havalimanı ile Panama City merkez arası yaklaşık 20 dakika kadar sürüyor.

Biz Panama’ya Kolombiya gezisi sonunda Medellin’den uçakla geçtik. Karayolu tehlikeli olduğu için Kolombiya-Panama arası otobüs seferleri yapılmıyordu. Bizim indiğimiz havalimanı Panamá Pacifico Uluslararası Havaalanı. Bu havalimanı Panama Kanalı’nın batı yakasında, diğer havalimanının tam ters istikametinde. İstanbul’daki iki havalimanı gibi düşünün, köprünün iki farklı yakasında yani. Buradan merkeze giden bir servis bulamadık. 3-5 farklı gezgin birleşerek merkeze taksiyle geçtik. Yol yaklaşık yine 20 dakika kadar sürüyor. O dönem Kolombiya-Panama arası uçuş için bulduğumuz en ekonomik firmayı da paylaşalım.

www.wingo.com

Kolombiya’dan buraya gemi seferleri de düzenleniyor ama bunların birçoğu turistik ve adalara uğrayarak geliyorlar.

Panama City’de bulunan büyük otobüs terminali (Gran Terminal Nacional De Transporte) ise merkeze yakın konumda ve şehir içi metro ile ulaşılabiliyor.

Panama Türkiye’den Vize İstiyor mu?
Panama’da Türkiye Cumhuriyeti vatandaşları 180 gün süreyle (6 ay) vizeden muaf durumdalar. Panama, Türkiye’den vize istemeyen ülkelerden biri.

Panama Resmi Dili
Panama’nın resmi dili İspanyolca. Ama ülke çok kozmopolit bir yer ve farklı milletlerden çok sayıda insan yaşıyor. Bazı yerli dilleri dışında Fransızca, İngilizce ve Arapça da ülkede yaygın olarak konuşuluyor.

Panama Nüfusu
Panama’nın 2021 yılı nüfusu yaklaşık 4 milyon 350 bin kişidir. Bu nüfusun büyük bölümü Panama City’de yaşıyor.

Panama Para Birimi
Panama’nın normalde resmi para birimi Panama Balboası (PAB) olarak geçiyor ama biz bozuk demir paralar haricinde bu paranın kullanıldığını hiç görmedik. Ülkede esas kullanılan para birimi Amerikan Doları.
1 Dolar = 1 Panama Balboası olarak sabitlenmiş durumda.

Panama Ekonomisi
Panama, Orta Amerika’nın en fazla gelişim gösteren ve en çok büyüyen ekonomisine sahip. Ülkenin stratejik olarak çok önemli bir noktada bulunması ve dış ülkelerle sıkı bağları sayesinde dış yatırımcıya açık bir yapısı var. ABD ve AB ile büyük ticaret ortaklıkları bulunuyor. Özellikle Panama Kanalı ve limanları ekonominin bel kemiği durumda.

Panama’yı ekonomik olarak öne çıkaran bir diğer alan ise serbest bölgeleri. Bunlardan en önemlisi Hong Kong’dan sonra dünyanın ikinci büyük serbest bölgesi olan Colon adındaki liman şehri. İşlenmiş ürünlerini Colon’da geçici olarak depolayan şirketler, buradan başta Amerika kıtası olmak üzere birçok bölgeye bu ürünleri ‘yeniden ihracat’ yoluyla pazarlarlar. Bu yönüyle Panama, Orta ve Güney Amerika’nın dağıtım merkezi durumundadır.

Panama Gezi Rehberi ve Gezilecek Yerler

Bu ufak ülkenin görülmesi gereken en önemli yeri Panama Kanalı. Biraz paraya kıymak isterseniz muhteşem adaları ve bir de belki ilgi alanınıza girerse yağmur ormanlarında yaşayan Kızılderili ve Embara yerlilerinin olduğu bölgeler var. Aslında Panama tek başına gidip görmeye değecek bir ülke değil bize göre. Ama geniş çaplı bir Orta Amerika seyahati içerisine sıkıştırabileceğiniz bir yer. Başkentten başlayarak Panama’da ziyaret edebileceğiniz yerlere sırasıyla bakalım.

Panama City ve Gezilecek Yerler

Panama City, Latin Amerika’daki büyük şehirlerin hemen hemen tamamında olduğu gibi yeni ve eski kent olarak iki kısma ayrılıyor. Casco Viejo denilen eski kent kısmı kolonyal mimariye sahip evlerden, dar ve renkli sokaklardan oluşuyor. Tarihi yerler ve turistik mekanlar genelde bu bölgede. Cinta Costera denilen bölge ise gökdelenlerle çevrili sahil şeridi. Bu yeni kent kısmı daha çok alışveriş ve eğlence mekanları ile dolu. Panama City’de ziyaret edebileceğiniz belli başlı yerler;

• Santo Domingo Kilisesi (Iglesia de Santo Domingo)
• San Jose Kilisesi (Iglesia de San Jose)
• Panama Kanalı Müzesi (Panama Interoceanic Canal Museum)
• Fransa Meydanı (Plaza de Francia)
• Özgürlük Meydanı (Plaza de la Indepencia)
• Metropolitan Katedrali (La Catedral Metropolitana)
• Ancon Tepesi (Cerro Ancon)
• Amerika Köprüsü (Puente de las Americas)
• Bahai Tapınağı (Templo Baha’i)
• Panama Viejo (Eski Şehir Kalıntıları)

Panama Kanalı (Canal de Panama)

Panama Kanalı’nı görebileceğiniz iki bölge var. Bir tanesi Panama City’ye çok yakın konumdaki Miraflores Locks. Diğeri ise Panama’nın Atlantik tarafında yer alan Colon şehrine yakın Gatun Locks.

Ulaşımı kolay olan ve görülmesini tavsiye ettiğimiz yer Miraflores. Buraya Panama City’den ulaşmanın farklı yolları var. Tur firmalarını soruşturup bir firma ile gidebilirsiniz, ki bu en pahalı seçenektir. 100 dolar civarı fiyatlar konuşuluyor genelde. Merkezden kalkan otobüsler var. Metro ile Albrook durağına gelip buradan Miraflores yönüne giden otobüslere aktarma yapabilirsiniz. Ya da birkaç gezgin birleşip UBER çağırabilirsiniz. Normal taksiye göre biraz daha ekonomik olur.

Merkezden yol yaklaşık 20-25 dakika kadar sürüyor. Gittikten sonra Miraflores Locks’da nereden internet bulup tekrar UBER çağıralım derseniz merak etmeyin Miraflores’de ücretsiz WiFi bulunuyor.

Panama Kanalı bölgesine giriş ücreti olarak 15 dolar ödüyorsunuz. Yol hariç bu para her halükarda cebinizden çıkıyor.

Peki Panama gezinizde buraya gidip gelmek için masraf yapmaya değer mi?
Bunu şöyle açıklayalım. Panama Kanalı tam anlamıyla bir mühendislik mucizesi. Teknolojik olarak insan eliyle yapılmış en harika yapılardan biri. Eğer mühendisseniz ya da bu alanlara ilgi duyuyorsanız zaten ağzınız açık kalacaktır. Tonlarca ağırlıktaki devasa gemilerin asansör sistemiyle indirilip kaldırılması görüntüsü gerçekten hayranlık uyandırıyor. Ayrıca bölgede ziyaret edeceğiniz müze ve kanal yapımı hakkında birazdan vereceğimiz bilgilerle hayranlığınız daha da artacak. Yok bu bahsettiğimiz şeyler hiç ilginizi çeken şeyler değilse büyük beklentilere girip bölgeyi ziyaret etmenize gerek yok.

Panama Kanalı Tarihi / Nasıl ve Neden Yapıldı?

Panama toprakları 1903 yılından öncesine kadar Kolombiya’ya aitti.

Bu kanal için Fransızlar, Süveyş Kanalını da açan Ferdinand de Lesseps yönetiminde 1881’de çalışmalara başladılar. Bu tarihten sonraki 9-10 yıllık süreçte kanal yapımında çalışan on binlerce insan, başta sıtma, sarı humma gibi tropikal hastalıklar ve toprak kayması gibi nedenlerle öldü, proje bitirilemedi. Sonrasında Fransız şirket iflas etti.

Bu yıllarda Meksika ile savaş halinde olup İspanyollara ait olan bu toprakların büyük bölümünü ele geçiren ABD, iki okyanus arasında geçişin önemini fark ediyor. Ve 1900’lü yılların başında duruma el atıp İngilizlerle anlaşarak kanalın tüm işletme hak ve mülkiyetlerini Fransız şirketinden devralarak olaya dahil oluyorlar.

Çalışmalar sırasında Kolombiya hükümeti ile ters düşen ABD, bir iç karışıklıkla Panama’yı Kolombiya’dan ayırmayı başarıyor ve yeni kurulan devletin kontrolünü de dolaylı yoldan ele geçirmiş oluyordu. Yani aslında bugün Panama diye bir devletin varlığı Panama Kanalı yüzünden ortaya çıkmış.

İki devlet arasında yapılan anlaşmayla (Panama-ABD) kanal bölgesinin her iki tarafındaki yaklaşık 10 km’ye kadar uzanan topraklar Amerika’nın süresiz egemenliği altına girdi. ABD, Panama hükümetine 10 milyon dolar hibe, yıllık kira ödemesi ve Panama’nın bağımsızlığını koruma garantisi verdi. 1904’de kanal çalışmaları Fransızların bıraktığı yerden tekrar başladı.

ABD, hastalıklara karşı işi baştan sıkı tutmak için ilk önce her tarafı bataklık olan bölgenin üzerine petrol sıkarak sivrisinek ve diğer parazitlerin üremesi engelledi. 40 binden fazla insanın yer aldığı tam bir işçi ordusu kurdu. Fransızların yapamadığını yapıp 10 yıl sonra kanalı bitirdiler.

Panama’nın en büyük iki şehri olan Panama City ve Colon arasında yapılan kanalda ilk açık deniz gemisinin geçişi 3 Ağustos 1914’de yapıldı. 15 Ağustos’ta ise kanal ticari seferlere açıldı.

1999 yılında ABD kanal işletmesinin tamamını Panama devletine devretti. Panama Kanalı 2016 yılında genişletilerek kapasitesi artırıldı.

Panama Kanalı’nın Özellikleri

# Atlas Okyanusu ile Büyük Okyanusu birbirine bağlayan dünyanın en pahalı su kanalıdır.

# Amerikan İnşaat Mühendisleri Birliği, Panama Kanalı’nı modern dünyanın yedi harikasından biri olarak seçmiştir.

# Yaklaşık 80 km. uzunluğundadır. Deniz seviyesinden yüksekliği ortalama 26-28 metredir.

# En dar yeri 91 metre, en geniş yeri 300 metre, derinliği ise 13 metre civarındadır.

# Panama Kanalı’ndan bir geminin geçişi yaklaşık 11 saat sürüyor.

# Açılışından bu yana yaklaşık yüzyıllık süreçte kanaldan 800 binden fazla gemi geçmiştir.

# 15 Ağustos 1914’teki açılıştan sonra kanaldan geçen ilk resmi gemi SS Ancon adlı Amerikan kargo gemisidir.

# Günümüzde Panama Kanalı’ndan her yıl 14.000’den fazla gemi geçişi yapılmakta ve taşınan yük miktarı 203 milyon tonu bulmaktadır.

# Bu kanalda gemiler sıvıların dengesi kanunundan faydalanılarak asansör sistemiyle kanal içinde yavaş yavaş yükseltilir ve aynı yöntemle diğer tarafa doğru indirilir.

# Amerika kıtasının iki ucu arasındaki deniz yolunu 15.000 km kısaltmıştır.

# Kanal inşaatı sırasında 20 binden fazla işçinin öldüğü düşünülüyor. Bu sayının çok daha fazla olduğunu söyleyen kaynaklar da var. Sayı net olarak bilinmiyor.

Panama San Blas (Guna Yala) Adaları

San Blas Adaları dünyanın cennet köşelerinden biri. Bembeyaz kumsalları, mavinin her tonunu barındıran berrak suyu, inanılmaz renkli sualtı dünyası ile muhteşem bir yer. Ama nasıl olmuşsa henüz turizm sektörü tarafından tam keşfedilmemiş ve sömürülmeye başlanmamış.

Bölge Karayip Denizi üzerinde ve 300’ün üzerinde irili ufaklı adadan oluşuyor. Panama City’den ister turla ister kendi imkanlarınız ile gidebilirsiniz. Bölge ülkenin kuzey kıyılarına yakın. Yani önce Panama City’den San Blas kıyılarına gitmeniz gerekiyor. Yolun büyük kısmı sadece 4×4 jiplerle gidilebiliyor. Sahile geldiğinizde buradaki küçük limanlardan adalara ulaşabilirsiniz. Panama City’den havayolu ile gitmekte mümkün ama biraz daha masraflı olacaktır tabi. Masraflı dediğimizde gidiş-geliş ortalama 100 dolar civarı bir rakam olur (2020). Konaklama hariç.

San Blas Adaları’na ayrıca Kolombiya’nın Cartagena şehrinden gemilerle geçilebiliyor. 3-5 günlük turlar genelde 500 dolar civarı.

Adaların sahibi Kuna Yerlileri ve bölge yönetimindeki birçok şeyden Kuna Yerlileri sorumlu. Ayrı bir devlet gibi takılıyorlar. Aslında bu durum bölgenin bozulmaması adına iyi olmuş. Girişte pasaport kontrolü yapılıyor, pasaportsuz yola çıkmayın. Ayrıca 25 dolar gibi bir miktar da ayak bastı parası alıyorlar. Adalarda elektrik jeneratör ve güneş enerjisi ile sağlanıyor. Geceleri yapay ışık neredeyse hiç yok. Hele bir de ayışığı varsa.. Fena.. Aşırı derecede huzurlu, sessiz ve sakin bir dünya.

Adaların bazıları sadece birkaç metre genişliğinde ve çok küçük. Büyük olanlarda ise öyle beş yıldızlı oteller falan beklemeyin. Sadece baraka tarzında evler var. San Blas (Guna Yala) Adaları’nda lüks değil doğallık ön planda. İçme suyu ise yakın yerlerden teknelerle getiriliyor. Adalar arasında teknelerle istediğiniz gibi dolaşabiliyorsunuz.

Bölge resmen keşfedilmemiş Maldivler gibi. Şu an Panama’da bulunan birisi için birkaç yüz dolar harcayarak burada muhteşem bir tatil geçirmek mümkün. Ama muhtemelen ilerleyen yıllarda buralarda tatil yapmak için büyük paralar ödenmek zorunda kalınacak. Böylesine muazzam bir yeri insanoğlu asla rahat bırakmaz. Gezi Hocası demişti dersiniz.

Eğer Panama’yı gidip görme niyetiniz varsa sırf bu keşfedilmemiş cennet için biraz acele etseniz iyi olur.

Panama’da gezilecek yerler listesinde bunun dışında Embera Yerlileri’nin yaşadığı Darien Bölgesi var. Kolombiya sınırındaki Darien Ulusal Parkı’na sadece rehber eşliğinde ve özel izinle girebiliyorsunuz. Yağmur Ormanları’nın iç kısımlarındaki köylerde, ilkel şekilde yaşayan Embera ailelerini ziyaret edebilirsiniz. Bölgede çok sıkı güvenlik önlemleri var. Rehbersiz olarak kafanıza göre gidip gezmeniz mümkün değil.

Panama’nın Bocas del Toro ve David şehirleri ise Kosta Rika’ya geçiş bölgesi olduğu için geçerken uğranabilecek yerler. Yoksa özellikle ziyaret etmenizi gerektirecek farklılıkları bulunmuyor. Hele ki San Blas Adaları’nı ziyaret ettiyseniz Bocas del Toro tarafındaki diğer adaları pas geçebilirsiniz.

LATİN AMERİKA GEZİ REHBERİ (TIKLAYIN)