Arjantin mutfak kültürü tüm Latin Amerika’da hatırı sayılır bir yere sahip. Kırmızı etin başkenti Arjantin dünyada en çok sığır eti üreten ülke (kişi başı yaklaşık 100 kilo) ve bunun hakkını veriyorlar diyebiliriz. Fenomen kasap Nusret’in de et pişirmeyi burada öğrendiği biliniyor. Arjantin’de et fiyatları ülkemize göre de oldukça da ucuz.
Kendilerine has pişirme yöntemleri ve lezzetiyle dünyaca ünlü olmuş Arjantin bifteklerini duymuşsunuzdur. Biz Türkiye’de mangal başındaki beyaz atletli, göbekli dayılarımızla övünüyoruz ama Arjantinliler bu et olayında çıtayı çok yükseğe taşımışlar gerçekten. Hem de atlet olayına girmeden. 🙂
Arjantin’de Avrupalı nüfus yoğunluğu nedeniyle başta İtalya ve Fransa olmak üzere Avrupa mutfağı, bunun yanında Meksika ve Brezilya mutfağı etkileri var. Şimdi Arjantin yemek alışkanlıklarını biraz yakından tanıyalım. Ama öncesinde isterseniz Arjantin hakkında yazdığımız, ön bilgiler içeren Arjantin gezi rehberi yazımızı okuyabilirsiniz.
ARJANTİN GEZİ REHBERİ (TIKLAYIN)
İçerikler
Arjantin’in Meşhur Et Yemekleri
Bir ülkenin yemek alışkanlıkları ve mutfak kültürü şehirden şehre, hatta köyden köye değişebiliyor. Ülkeler arasında ise genel anlamda çok daha farklı damak tatları olabiliyor. Ama örneğin ülkemizde Karadeniz, Akdeniz ya da Ege mutfakları birbirinden ne kadar farklı olsa da, en azından birbirine çok uzak tatlara sahip değildir. Şunu belirtelim ki Arjantin et yemekleri de bizim yemek kültürümüze uygun bir lezzete sahip. Arada büyük farklılıklar yok. Hatta bazı alanlarda çok daha lezzetli iş çıkartıyorlar. “Arjantin ne ile meşhur?” diye soracak olursanız, öncelikli cevabımız işte bu harika et yemekleri olacaktır. Arjantin’de et kültürünü biraz daha yakından inceleyelim..
Asado / Parrilla
Bizim mangal olarak bildiğimiz olayın Arjantin versiyonu. Etin kaburga kısmını, odun ateşinde olmak şartıyla parrilla dedikleri bir çeşit barbekü üzerinde kızartıyorlar. Tuz dışında hiçbir baharat eklenmiyor. Sadece chimichurri denilen sarımsaklı, ince kıyılmış kekik tarzı sosa bulayarak yiyorlar. Müthiş bir lezzete sahip.
Bife de Lomo
Dana sırtından yapılan efsane lezzetli bir biftek türü. 4 çeşit yapılan bu yemek türünün bizdeki karşılıkları yaklaşık olarak şöyle;
- Bife de lomo = fileto
- Bife de ancho = antrikot
- Bife de cuadril = but
- Bife de chorizo = kontrfile
Arjantin Usulü Et Pişirme Tekniği
Et dünyası başkentinin Arjantin olduğunu yazının başında söylemiştik. Dünyanın en fazla sığır üretimi yapılan ülkesi olması da tesadüf değil. Demiştik ya “Hakkını veriyorlar”.. Arjantin et kültüründen bahsedip de nasıl pişirildiğinden bahsetmezsek olmaz değil mi?
Peki bu işin piri olan Arjantin halkının et pişirme tarzı nasıl? Ufaktan bahsedelim.. Öncelikle belirtelim ki Arjantin mutfağında yağlı et ayrı bir öneme sahiptir. Belki de anahtar kelimemiz budur diyebiliriz. Arjantinlilerin kaburga etini sevmelerindeki sebep de yağlı olmasındandır. Öncelikle ızgaramız döküm olmalı. Sıcaklık derecesi 450-500 dereceye kadar çıkmalıdır. Bu ısıda etler ızgaraya bırakılır. Böylece etlerin gözenekleri bir anda kapanır. Etin suyu ve yağı dışarı çıkamaz. Adeta etin lezzetini hapseder. Normalde ünlem fazla kullanmayız. Ama burada kesinlikle kullanmamız gerekiyor.. “Arjantin kültüründe etler çok fazla pişirilmez!” Suyu ve yağı kurumuş etin, lezzetinin de kalmayacağını hatırlatmak isteriz. Bir gün Arjantin usulü et pişirme deneyimi sağlarsanız, bizi de çağırabilirsiniz. Birlikte test ederiz.
Churrasco
Brezilya usulü açık ateşte pişirilen bir ızgara et türü. Bizim ızgaralardan farkı ne derseniz, sanırız aradaki fark etin kalitesi. Yoksa ekstra uyguladıkları bir yöntem yok. Arjantin’de yetiştirilen küçük ve büyükbaş hayvanların bakım şeklinin et kalitesine çok büyük etkisi var.
Empanada
Empanada bir çeşit börek türü. Şekil olarak bizdeki puf böreğine benziyor. Hamurun içine biftek, kıyma, tavuk, sebze ve isteğe göre patates, kuru üzüm, siyah zeytin ve çeşitli baharatlar ekleniyor. Fırında pişireni de var ateşte kızartanı da. Arjantin’in hem her yerinde satılan bir atıştırmalık türü.
Locro
Güveçte yapılan Arjantin yahnisi. En çok kullandıkları sebzeler bu yemekte de var. Mısır, fasulye, bal kabağı ve havuç. Yahni eti olarak sığır etinin yanında bu yemekte genelde domuz eti de kullanılıyor, hassas olanlar için uyarısını yapalım.
Lomito
Lomito bol malzemeli ve çok lezzetli bir sandviç çeşidi. Peki lomito nasıl yapılıyor?
İç malzemeleri; yumurta, dana eti, peynir, jambon, marul ve domates. Ekstra olarak criolla dedikleri soğanla yapılan bir sos ve birkaç baharat kullanıyorlar. Ayvalık tostunun yandan yemişi.
Milanesa
Çoğunlukla öğle yemeklerinde tercih edilen, bildiğimiz şinitzelin Arjantin’deki adı. Hızlı hazırlandığı için fast food kategorisinde satılıyor. İnce ve uzun şekilde kesilen bifteği (tercihe göre tavukta oluyor) yumurta ve galeta ununa buluyorlar. İstediğiniz baharatı karıştırıp yiyebiliyorsunuz. İsmindeki Milan’dan anlaşılacağı üzere buna İtalyan usulü şinitzel de diyorlar.
Humita
Humitaya biz mısır dolması diyebiliriz. Humita nasıl yapılır? Kısaca anlatalım.
Mısır tanelerini koçanlarından rende ile ayırıyorlar. Yağda kavururken, soğan, biber ve fesleğen ekleniyor. Piştikten sonra mısır yapraklarının içine paket yapılır gibi konuluyor. Bu koçanlar ince bir ip yardımıyla bağlanıp kaynar suda 1 saat haşlanıyor. Servis edilince siz ipleri kesip yaprak içindeki püreyi afiyetle gömüyorsunuz.
Choripan
Arjantin usulü sucuk ekmek. Türkiye’de maç günleri stat çevresini saran köftecileri bilirsiniz. Benzer manzara burada da var. Pan, ekmek demek, chori de içine koydukları bir et türü. Hem dana, hem domuz eti kullanılıyor.
Carbonada / Bal Kabağı Dolması
Arjantin yemekleri denince akla ilk gelen seçeneklerden biridir. Oyulan orta boy bir bal kabağının içine, önceden pişirilmiş et, soğan, biber, domates, sarımsak, kuru kayısı, patates ve mısır koyuluyor. Daha sonra kabak ile beraber tekrar pişiriliyor. Güveç yahninin kabak versiyonu. Arjantin’in en çok tüketilen sulu yemeklerinden.
Şimdi Arjantin yemek kültürünün yanında biraz da tatlılarından bahsedelim.
Arjantin Tatlıları
Arjantin mutfağında en popüler olan tatlı çeşitleri ise şöyle..
Dulce de Leche
Arjantin mutfağının olmazsa olmaz en meşhur tatlısı. Dulce de Leche, süt tatlısı ya da süt reçeli demek. Süt ve şekerin kaynatılıp karamel kıvamına getirilmesiyle yapılan bir tatlı.
Alfajor
Tereyağlı iki kurabiye arasına konulan karamelli çörek. Arjantinlilerin bayıldığı, çayın yanında on numara atıştırmalık. Bizim gibi çayı şekersiz içmeye çalışırken zorlanıyorsanız işinizi kolaylaştıracak türden bir tatlı. (Bir senedir şekersiz çay içiyoruz hala alışamadık) Görüntüsü ve yapılışı basit gelse de bizde baklava neyse Arjantin’de alfajor o demek.
Arjantin İçecekleri
Arjantin mutfağının vazgeçilmez içecekleri ise şöyle..
Arjantin Şarabı
Dünyaca ünlü Arjantin şarabını farklı kılan şey üzümlerin yetiştiği bağların coğrafi özellikleridir. Yüzde 80’i Mendoza‘da olan bu üzüm bağları denizden çok yüksek bölgelerde yer alıyor. And Dağları eteklerinde, sürekli rüzgarlı olan ılıman ve kuru hava yüzünden üzümler bozulmuyor. Üzümler bozulmayınca da hiç bir ilaç ya da katkı maddesi kullanımına gerek kalmıyor. Büyük şehirlerden uzak olan bu bölgelerde hava kirliliği sıfır, aynı zamanda toprak da mineral bakımından çok zengin.Tüm bu şartlar birleşince eşsiz Arjantin şarabı ortaya çıkıyor.
Arjantin’in en eski ve en çok şarap yetiştirilen bölgeleri Mendoza ve San Juan’dır.
- Mendoza: Malbec, Chenin Blanc ve Chardonay
- San Juan: Mabet, Merlot ve Cabernet Sauvignon isimli üzüm çeşitleriyle dünyaca ünlüdür.
Mate Çayı
Güney Amerika’nın en meşhur içeceği Mate Çayı. Özellikle Paraguay, Arjantin ve Brezilya’da çok fazla tüketiliyor. Sağlık açısından faydaları saymakla bitmez. Bağışıklık sistemini güçlendirir, ferahlık hissi sağlar, metabolizmayı hızlandırıp enerji sağlar. Kilo kontrolü için birebirdir. Paraguay yazımızda konuyu biraz daha detaylandırmıştık.
PARAGUAY GEZİ REHBERİ (TIKLAYIN)
Peki mate çayı nasıl yapılıyor ? Yerba mate ağacının yapraklarından elde edilen mate bitkisi, önce kurutulup sonra kıyılarak ufalanıyor. Sıcak su içerisinde bekletilerek çay olarak tüketiliyor. Kahveye benzer şekilde acımsı bir tadı vardır. İlk başta yadırgasanız da sonradan bağımlılık yapan bir içecek. İsteğe göre sıcak, ılık ya da soğuk içilebiliyor.
Arjantin’de Helal Yemek Restoranı
Arjantin’de helal yemekler arıyorsanız, yazımızın sonunda size bir not düşelim.
Buenos Aires’te, şehrin Palermo tarafındaki Santa Fe Caddesi üzerinde, Scalabrini Ortiz metro durağının hemen yanında Lübnanlılara ait bir helal yemek restoranı bulunuyor. İsmi Al Rawshe. İçli köfte, döner, zeytinyağlı dolma gibi bizim de kültürümüze ait birçok yemeği helal kesim et kullanarak sunuyorlar. Muhtemelen bunun gibi başka birkaç restoran daha olabilir ama genel olarak Buenos Aires’te yaşayan Müslümanlar helal yemek yemek için en güvenilir yer olarak burayı gösteriyorlar. Yemekleri de oldukça lezzetli.
BREZİLYA MUTFAĞI VE BREZİLYA YEMEKLERİ (TIKLAYIN)
