Marmara Bölgesi’nin güneydoğusunda yer alan Bilecik’in en önemli geçim kaynağı tarım olmakla birlikte mermer işletmeciliği açısından da önemli bir merkezdir.
Bilecik’te çok farklı uygarlıkların izlerini görmek mümkündür. Bilecik’in en eski isimleri Agrilion ve Belekoma’dır. Bilecik’te ilk yerleşim M.Ö. 3000 yıllarına dayanır. Bilecik’in de içinde bulunduğu bölge Bithynia olarak adlandırılmıştır. Osmanlı Devleti burada doğmuştur. Bu nedenle her yıl Ertuğrul Gazi’yi Anma ve Söğüt Şenlikleri, Bilecik iline bağlı Söğüt’te yapılmaktadır. Özellikle “Diriliş Ertuğrul” dizisinden sonra Bilecik ve Söğüt daha popüler hale gelmiştir.
‘’…Rüyasında, hocası Edebali’nin koynundan bir ayın çıkıp, kendi koynuna girdiğini, arkasından da kendi göbeğinden bir çınar ağacının bitip, alemi tuttuğunu, gölgesinde nice dağların bulunup, nehirlerin aktığını, birçok insanların kaynaştığını, kimisinin bahçe ve tarla sulayıp, kimisinin çeşmeler akıttığını gördü. Gördüğü rüyayı ertesi gün hocasına anlattı. Şeyh Edebali ona; “Müjde ey Osman ! Hak teala sana ve senin evladına saltanat verdi. Bütün dünya, evladının himayesinde olacak, kızım Mal Hatun da sana eş olacak.” deyip rüyasını tabir etti…’
İçerikler
- Kısaca Bilecik Tarihi
- Orhan Gazi Cami
- Osman Gazi Cami
- Şeyh Edebali Türbesi
- Malhun Hatun Türbesi
- Bilecik Köprülü Mehmet Paşa Kervansarayı
- Bilecik Harmankaya Kanyonu
- Belekoma Kalesi
- Bilecik Söğüt’te Gezilecek Yerler
- Bilecik Kaplıcaları
- Bilecik Mesire Alanları
- Pelitözü Göleti
- Yediler Tepesi Kent Ormanı
- Karasu Deresi
- Bilecik’te Başka Nereleri Gezebilirim?
- Bilecik’te Doğa Sporları
- Bilecik’ten Ne Alınır?
- Bilecik’te Ne Yenir?
- Ertuğrul Gazi’yi Anma ve Yörük Şenlikleri
Kısaca Bilecik Tarihi
Hitit uygarlığının şirin köy anlamına gelen Belekoma adını verdiği kent, tarihte birçok medeniyetin yönetimine konu olmuştur.
Bilecik’in bulunduğu bölgenin eski isimlerinden biri de Bithynia’dır. Bithynia’nın kent olarak tarihi ise Trak kavimlerinden Thynler’le başlamıştır. Bölge zaman içinde Mısır, Hitit, Frig, Kimmer, Lidya, Pers, Makedonya, Bitinya Krallığı, Roma İmparatorluğu, Bizans İmparatorluğu ve Osmanlı İmparatorluğu’nun yönetimine geçmiştir. Kayı Türklerinden Ertuğrul Bey 1230 yılında Bilecik’in Söğüt ilçesi ve çevresine yerleşmeye başlamıştır.
1231’de Büyük Selçuklu Devleti, Bizans İmparatorluğu ile savaşa girince Ertuğrul Bey ve askerleri de savaşa akıncı olarak katılmıştır. Büyük Selçuklular savaşı kazanınca Alaeddin Keykubat, Ertuğrul Bey’e Söğüt ve Domaniç’i vermiştir.
Ertuğrul Bey’in vefatından sonra başa geçen Osman Gazi 1289’da Bizans Devleti ile savaşa girmiş Karacahisar kalesini kuşatmış, buradaki Rum kilisesini camiye çevirmiş ve ilk kez kendi adına hutbe okutmuştur. 1299 yılında ise Bizans Devleti’nin bir kale kenti durumunda olan Bilecik, Osman Gazi tarafından ele geçirilmiş ve Osmanlı Beyliği’ne katılmıştır. Kent I. Beyazıt dönemine kadar Osmanlı toprakları içinde kalmış, Ankara Savaşı ile bir süre Timur’un hakimiyetine girmiş, fetret dönemi sonrası Çelebi Mehmet tarafından tekrar Osmanlı himayesine alınmıştır.
Bilecik’te görebileceğiniz tarihi yapıların büyük çoğunluğu Osmanlı dönemine ait cami, hamam, han, türbeler, sivil mimari örnekleri ile imaretlerdir. Osmanlı’nın kuruluş döneminde yapılmış eserlerin bir kısmı günümüze ulaşmış, bir kısmı ise Kurtuluş Savaşı yıllarında tahrip edildiğinden günümüze ulaşamamıştır.
Orhan Gazi Cami
Orhan Gazi Cami, Şeyh Edebali Türbesi’ne 50 m. mesafededir. Orhan Gazi tarafından yaptırılan caminin minaresi camiye 30 m. uzaklıkta bulunan bir kaya üzerindedir. II. Abdülhamit döneminde restore edilen yapının kubbesi kurşunla kaplandığından, Kurşunlu Cami olarak da bilinir.
Caminin inşa tarihi 1331 olarak bilinmektedir. Kaba taştan inşa edilen cami dikdörtgen planlıdır ve orta kısmı bir kubbe ile örtülüdür. İbadet mekanının bir bölümü ise ahşap çatı ile kaplıdır. Caminin iki minaresi yuvarlak gövdeli olup düzgün olmayan bir kaide üzerinde yükselmektedir. Cami II. Abdülhamit zamanında detaylı bir onarım görmüştür.
Osman Gazi Cami
Eski Bilecik’in kuzeybatısında yapay bir platform üzerinde bulunan Osman Gazi Cami, Orhan Bey’in isteği ile babası Osman Gazi’nin adına yaptırılmıştır. Yunan işgali sırasında yakılan yapıdan günümüze sadece kuzey duvarları ve minaresi kalmıştır. Minare kare kaideli, tuğla gövdeli ve silindir şekle sahiptir. Caminin dikdörtgen planlı ve üzeri çatı ile örtülü olduğu tahmin ediliyor. Osman Gazi camisi için restore planlarının başlatıldığı bilinmektedir.
Şeyh Edebali Türbesi
Şeyh Edebali, Osman Gazi’nin kayınpederi olmasının yanında Anadolu’nun ilk Ahi şeyhlerindendir. Osmanlı Devleti’nin ilk tohumlarının atıldığı dönemlerde Ertuğrul Gazi ve Osman Gazi Şeyh Edebali’nin tecrübelerinden yararlanmışlardır.
Türbe, Orhan Gazi tarafından Eski Bilecik’e hakim vadinin sırtında, küçük bir tepe üzerinde inşa edilmiş, bir salon ve iki odadan oluşmaktadır. Büyük oda mescit görevini görürken diğer oda sohbetlerin yapıldığı, misafirlerin ağırlandığı bölümdür. Şeyh Edebali’nin sandukasının yanında türbede yedi büyük sanduka ile beraber dört küçük sanduka daha bulunuyor.
Malhun Hatun Türbesi
Osman Gazi’nin eşi Malhun Hatun’un türbesi babası Şeyh Edebali’nin türbesinin bitişiğinde bir kaya üzerinde bulunmaktadır. Türbe dört köşeli ve kubbelidir. Osmanlı türbe mimarisinin tipik bir örneğini yansıtan yapı moloz taştan inşa edilmiştir. Kubbe eteğinde iki pencere yer almaktadır. Türbe içinde Malhun Hatun’un yanı sıra Nilüfer Hatun’un (Orhan Bey’in karısı, Yarhisar tekfurunun kızı) da sandukası yer almaktadır.
Bilecik Köprülü Mehmet Paşa Kervansarayı
Bilecik’in Vezirhan beldesinde yer alan Köprülü Mehmet Paşa Kervansarayı 17. yy’da Sadrazam Köprülü Mehmet Paşa tarafından yaptırılmıştır. Üç bölümlü, dikdörtgen planlı kervansarayın orta bölümü yan bölümlerden daha küçüktür.
Girişe ayrılmış bölümde taş ve tuğla kullanılarak tasarlanan Kervansaray Bilecik-Adapazarı yolu üzerinde bulunuyor.
Payandalarla desteklenen kervansaray dışa kapalıdır. Kale görünümündeki kervansarayın üst örtüsü ahşap kırma bir çatı ile kapatılmıştır. Yapının iç kısım duvarlarına ocaklar yerleştirilmiş ve ocakların üzerinde ise küçük pencereler açılmış.
3008 m²’lik bir alana inşa edilmiş olan kervansarayın 2007 yılında restorasyonuna başlanmış ve restorasyon 3 yılda tamamlanmıştır.
Bilecik Harmankaya Kanyonu
İçinde görülmeye değer güzellikleri barındıran Harmankaya Kanyonu 3 km. uzunluğunda olup Bilecik’in Yenipazar ve İnhisar ilçeleri arasında yer almaktadır.
İki adet yaklaşık 30 metre inişinin dışında küçük inişleri de bulunan kanyon, doğa severlerin ve doğa sporları sevdalılarının uğrak yeridir. Orman ve Su İşleri Bakanlığı’nın Tabiat Parkı olarak ilan ettiği Harmankaya Kanyonu tarihi ve doğal dokusu ile alternatif turizm merkezileri arasına girmiştir.
Fay kırılması sonucu oluşan kanyon irili ufaklı mağaraları, su kanalları, şelaleleri, kale kalıntıları ve doğal hamamları ile insanların dikkatini çekmektedir. Kanyon konumu nedeni ile trekking, mağaracılık, kanyoning, kampçılık, dağcılık, rafting ve rüzgar sörfü yapma imkanı sunuyor. Tabi bunları yaparken yanınızda teknik malzeme ve eğitim olarak yeterli donanıma sahip olmanız gerekiyor.
Belekoma Kalesi
Eski Bilecik şehrinin, etrafında kurulup büyüdüğü Belekoma Kalesi’nin bugün sadece temelleri ve kayalara oyulmuş merdivenleri görülmektedir. Hamsu Vadisi’nin sarp kayaları üzerine yapılan kalenin iki kısımdan oluştuğu düşünülmektedir. Kalede o zamanlarda Bizans Tekfuru’nun yaşadığı sanılmaktadır. Gidip de görebileceğiniz fazla bir şey olmadığı için, Bilecik gezilecek yerler listenize almanıza gerek yok. Yine de tercih sizin.
Bilecik Söğüt’te Gezilecek Yerler
Osmanlı Beyliği’nin ilk başkenti olan Söğüt, bugün Bilecik ilimizin bir ilçesidir. Eski ismi Thebasion olarak bilinen kent (yukarıda kısaca değindiğimiz gibi) Büyük Selçuklu İmparatorluğu tarafından Ertuğrul Gazi’ye verilmiştir. Söğüt’te gezilecek yerleri sıralayacak olursak;
# Ertuğrul Gazi Müzesi
Söğüt ilçe merkezinde bulunan müze 2001 yılında hizmete açılmıştır. Müzede sancaklar, geleneksel kıyafetler, kilimler, halılar, silahlar, Roma ve Bizans dönemine ait arkeolojik eserler, sikkelere sergilenmektedir.
Antik dönemden kalan kale, kaya mezarı, kilise kalıntıları ve eski bir Türk evinin restore edilmesiyle oluşturulan Söğüt Ertuğrul Gazi Müzesi’nde sergilenen buluntular da önemli kültürel izleri görmemize olanak sağlamaktadır. Müzede etnografik eserler de bulunmaktadır.
# Ertuğrul Gazi Türbesi
Kayı Boyu Türkleri’nin önderi, Osmanlı Devleti’nin çekirdeğini oluşturan Ertuğrul Gazi’nin türbesi Osman Gazi tarafından açık mezar olarak yapılmıştır. Daha sonra Çelebi Mehmet’in isteğiyle türbe haline getirilen ziyaretgah en son II. Abdülhamit zamanında onarılmıştır. Türbenin bahçesinde ise Ertuğrul Gazi’nin hanımı ve aile fertlerinin mezarları yer almaktadır.
# Çelebi Mehmet Cami
Yapımına 1414 yılında başlanılan cami 6 yılda tamamlanmıştır. Dikdörtgen şeklinde 12 kubbeli cami, Sultan I. Mehmet Çelebi tarafından yaptırılmış, II. Abdülhamit zamanında onarım görmüştür.
# Kaymakam Çeşmesi
Geç Osmanlı mimari sanatının son örneklerinden olan çeşme 1919 yılında Kaymakam Sait Bey tarafından inşa ettirilmiştir. Çeşme dört cephelidir. Kütahya çinisi ve mermerden yapılmış olan yapı üzerinde kabartma motif süslemeleri yer almaktadır.
# Dursun Fakıh Türbesi
Şeyh Edebali’nin damadı olan Dursun Fakıh Osmanlı Devleti’nin ilk kadısıdır. Edebali’den fıkıh, tefsir, hadis dersleri almıştır. Türbesi Söğüt’ün Küre beldesinde bir tepe üzerindedir.
# Kuyulu Mescit
Yapılış tarihi kesin olarak bilinmeyen mescit Söğüt çayı kenarında kare planlı, tek kubbeli, minareli olarak inşa edilmiştir.
# Türk Büyükleri Platformu
Metehan’dan Atatürk’e büyük devlet adamlarının büstleri ve ülke bayraklarının yer aldığı bir platformdur.
# Hamidiye Cami
İki minaresi olduğundan halk arasında Çifte Minareli Cami olarak da bilinen ibadethane II. Abdülhamit tarafından 1903-1905 yılları arasında yaptırılmıştır. Cami kare planlıdır ve duvarları kırmızı kesme taştan oluşmaktadır. Üst örtüsü tek bir kubbe ile örtülüdür.
Bilecik Kaplıcaları
Bilecik’te sağlık turizmi açısından gidilebilecek içme (doğal kaynak) ve kaplıcalar da bulunuyor. Söğüt’te Çaltı Kaplıcası pek çok rahatsızlığa şifa kaynağı olmak için sizleri bekliyor.
Bilecik Osmaneli ilçesine 9 km. uzaklıkta bulunan Selçik İçmeleri içindeki zengin mineralleri ile mide, karaciğer, safra kesesi, bağırsak ve idrar yolları hastalıklarında yardımcı tedavi olarak kullanılmaktadır.
İçme suyu ayrıca böbrek ve mesane taşlarının düşürülmesi ve eritilmesinde etkilidir.
Bilecik Mesire Alanları
Bilecik’te günübirlik gezinti ya da piknik yapmak için güzel alanlar da bulunuyor. Bunlardan bazılarını sıralayalım.
Pelitözü Göleti
Piknik ya da gezinti için Bilecik’in en güzel doğal mekanlarından biridir. Pelitözü Göleti merkeze 7 km. uzaklıkta olup çam ağaçlarının yoğun olduğu bir ormanın içinde yer alıyor. Bilecik-Bursa yolu üzerinde bulunan mekanda restoranlar da bulunuyor. Sulama amacıyla yapılmış, yaklaşık 214 hektarlık alana sahip göl ulaşım kolaylığı ve geniş alanı ile rağbet gören güzel bir mesire alanıdır. Gölün çevresinde bisiklet ve deniz bisikleti kiralama, mangal yapma ve çadır kurma imkanları da bulunuyor.
Özetle: Ailenizle güzel bir hafta sonu geçirmek için buraya bir uğrayın.
Yediler Tepesi Kent Ormanı
Bilecik merkeze 2 km. uzaklıktaki Kent Ormanı, içinde bulunan ocak, masa ve banklarla dinlenme yeri olarak dizayn edilmiştir. Tertemiz havası, bol yeşilliği ve muhteşem manzarasının yanında kente yakın olması da yoğun olarak tercih edilme sebebi. Bilecik-Eskişehir yolu üzerinde bulunan mekanda yeme-içme ihtiyaçları için bir tesiste bulunuyor.
Karasu Deresi
Bilecik merkezine 5 km. uzaklıktaki Karasu Deresi piknik yapmaya müsait bir ortam. Yaz aylarında kendin pişir kendin ye tarzında lokantalar da aktif oluyor. Ayrıca Karasu Deresi’nde olta balıkçılığı da yapılmaktadır. Fazla beklentiniz olmayacaksa uğrayabilirsiniz.
Bunların dışında tavsiye edebileceğimiz Bilecik mesire alanları;
- Çakırpınar Mesire Alanı
- Abbaslık Köyü Ormanları
- Akçay Mesire Alanı
- Kınık Şelalesi
- Çavuşköy Göleti
- Bozcaarmut Göleti
Bilecik’te Başka Nereleri Gezebilirim?
Bilecik gezilecek yerler listemizin dışında vakti olanlar burada not düştüğümüz mekanları da gezebilir.
- Söğüt ilçesindeki Hamidiye Cami, Çelebi Mehmet Cami, Kaymakam Çeşmesi
- Bozüyük’teki Kasım Paşa Cami ve Külliyesi
- Osmaneli ilçesindeki Rüstem Paşa Cami
- Söğüt’te Şeyh Edebali’nin damadı Dursun Fakıh‘a ait Türbe
- İpek yolu üzerindeki Orhan Gazi İmareti (Aşevi)
- Gölpazarı ilçesindeki Taşhan (Mihal Bey)
- Osmaneli ilçesindeki İznik Latin İmparatorluğu döneminden kalma kilise kalıntısı
- Bilecik merkezdeki Saat Kulesi
- Bozüyük Metristepe’deki Zafer Anıtı ve İnönü Şehitliği
Bilecik’te görülebilecek diğer kültürel turizm unsurlarındandır.
Bilecik’te Doğa Sporları
Bilecik ilinde son yıllarda popülerleşen ekoturizme uygun alanlar da mevcuttur. Bozüyük ilçesindeki Kömürsu ve Sofular Yaylası ile Pazaryeri ilçesindeki Kamçı Yaylası dinlenme ve kamp açısından tercih edilebilir. Dağ ve doğa yürüyüşü yapılabilecek alanlar ise merkezde Abbaslık Köyü, Gölpazarı’ndaki Kurşunlu Köyü-Göldağ, Bozüyük’teki yaylalardaki iki ayrı parkur, Yenipazar, Karahasanlar-İnhisar, Harmanköy arasındaki yürüyüş parkurlarıdır.
Hemen hemen bütün ilçelerdeki köylerde yaban domuzu avı, Bozüyük’te iki ayrı parkurda ise oto safari imkanı bulunmaktadır. Yenipazar, Karahasanlar-İnhisar ve Harmanköy güzergahında kanyoning sporu yapılabilir.
Bilecik’ten Ne Alınır?
Bilecik Pazaryeri ilçesi Kınık Köyü’ne ait kırmızı kilden yapılmış su kabı, testi, sürahi gibi ürünler alınabilir. Dereköy’e özgü el yapımı ağızlıklar hediye olarak alınabilir.
Ayrıca nar üretiminde Marmara Bölgesi birincisi olan İnhisar ve Tarpak beldesinden nar satın alabilirsiniz. Osmaneli köylerinde üretilen ayvalardan yapılan ayva lokumu ve İnhisar nar lokumu ise tadına doyamayacağınız besinlerden. Bunun yanında Pazaryeri bozasını da meşhur Pazaryeri helvası ile birlikte sevdiklerinize hediye olarak alabilirsiniz. Agut, obsidyen gibi çeşitli taşların gümüşle işlenmesi sonucu oluşturulan kolye, yüzük, kemer gibi takılar ve mozaik türü çalışmalarla yapılan vazo, biblo ve duvar panolarını da alışveriş listesine ekleyebilirsiniz.
Bilecik’te Ne Yenir?
Bilecik yöresinde geleneksel beslenme alışkanlıkları devam etmekte ve yöresel mutfağın temelini tahıllar oluşturmaktadır. Pide, bükme ve hodalak, kömme Bilecik’e özgü ekmek çeşitlerindendir.
Büzme, nohutlu tavuklu mantı, keşkek, ovmak çorbası, mercimekli mantı, kesme hamur, saçta yufka böreği, yağlı yufka, su böreği, keklik kebabı, kayı kebabı, samsı, piruhi, kuskus, saç kebabı, köpük helvası, höşmerim, kıtırcı helvası gibi zengin yöresel lezzetleri tadabileceğiniz bir kenttir Bilecik.
Ertuğrul Gazi’yi Anma ve Yörük Şenlikleri
Her yıl genellikle Eylül ayının ikinci haftasında kutlanan Ertuğrul Gazi’yi Anma ve Söğüt Şenlikleri yedi asırdır devam etmektedir. Bu şenliklerle genç nesillere yurt ve tarih sevgisi kazandırılıp, birlik ve beraberliğimiz pekiştirilip, tarihimiz yad edilmektedir.
Yörükler Bayramı da denen bu şenlikte atalarımızın ruhuna hatim ve mevlitler okunur, yurdun dört bir yanından gelen Yörükler ve misafirler karşılanır, cirit oyunları, aşıklar şöleni, ilim adamlarının katılımıyla gerçekleştirilen Osmanlı sempozyumu, halk oyunları gösterileri, mehteran ve sanatçı konserleri, sinevizyon ve havai fişek gösterileri gibi faaliyetler düzenlenir.
Türbe alanında kıl çadırlar kurulur. Bu çadırlarda Yörükler kendilerine özgü gelenek ve göreneklerini milli kıyafetler içinde sergilerler. Çadırlarına ziyarete gelenlere ikramlarda bulunurlar.
BİLECİK NASIL BİR YER? BİLECİK HAKKINDA BİLGİ (TIKLAYIN)
