Honduras Gezi Rehberi ve Gezilecek Yerler

Honduras sadece Orta Amerika değil tüm Latin Amerika’nın en fakir, aynı zamanda en bahtsız ülkelerinden biri. Uzun yıllar bir sömürge devleti olan Honduras ‘İspanyol Hondurası’ olarak da anılıyor. Bağımsızlıklarını ilan ettikten sonra da belini doğrultamayan bir ülke burası. Latin Amerika’nın uyuşturucu trafiğinin en yoğun yaşandığı şehirlerden biri olan San Pedro Sula’ya ev sahipliği yapıyor. Çetelere karşı verilen şiddetli savaş yıllardır sürüyor. Ülke zaten çok büyük bir dış borç batağında boğuşurken bir de üzerine 1998 yılında büyük fırtına da Honduras’a bir darbe daha vuruyor. Tarihin en büyük doğal afetlerinden biri olarak gösterilen bu fırtınanın adı Mitch Fırtınası olarak kayıtlara geçiyor. Bu felaket sonrası binlerce insan yaşamını yitirirken Honduras ekonomisi iyice dibe batıyor ve işsizlik yükseliyor. En son 2009 yılında yapılan askeri darbe ile hükümet düşürülmüş ve ülke tekrar sarsılmıştı.

Ekonomik ve siyasi anlamda istikrarsız bir ülke olan Honduras, gezginler için çok fazla şey vadetmese bile güzel bir ülke. Özellikle Karayip Denizi kıyısında kalan bölgeleri kesinlikle görülmeye değer yerler. Türkiye’den kalkıp sadece Honduras’ı görmeye gitmek biraz lüks kaçar ama Orta Amerika gezisi için uğranması gereken duraklardan biri.

Honduras Gezi Rehberi konusuna girmeden…

Honduras ve El Salvador iki komşu ülke. Zamanında İspanyol işgali altında kalmış, verdikleri mücadeleler sonrası bağımsızlıklarını kazanmış ve aslında birbirinden çok farklı olmayan iki komşu. Yazımızın başında size bu iki ülke arasında 1969 yılında yaşanan inanılmaz bir olayı anlatmak istiyoruz.

1969 Futbol Savaşı

El Salvador, Orta Amerika’nın yüz ölçümü bakımından en küçük ülkesi. Kilometrekare başına 160 kişiyle tüm Amerika kıtasının en fazla nüfus yoğunluğuna sahip yeri.

El Salvador bir tarım ülkesi ama toprak ağaları yüzünden ülkedeki köylülerin üçte ikisinin hiçbir zaman kendi arazisi olmamış. Toprağı olmayan bu köylüler, Honduras’ın El Salvador’a göre altı kat daha büyük ve yarı yarıya daha az nüfusa sahip olmasından dolayı Honduras’a göç etmeye başlamışlar. Kısa zamanda Honduras’ta kendilerine ait yeni yerleşim bölgeleri kurup yaklaşık 300 bin nüfusa ulaşmışlar.

Bu durum iki ülke arasında bazı huzursuzluklar başlatıyor. 1960’lı yıllarda Honduras Devlet Başkanı olan Oswaldo Lopez Arellano, Honduras ekonomisinin kötüye gidişini El Salvador göçmenlerine bağlayıp bir tarım reform paketi hazırlıyor. Buna göre Salvadorluların yerleştiği toprakları Honduraslı köylülere geriye dağıtacak ve göçmenlerini ülkelerine geri gönderecek. İki toplum arasında işler kızışıyor. Artan gerginlik komşu iki ülkenin hükümetlerine de yayılıyor. Bu süreçte Honduras ve El Salvador basınları da sürekli birbirlerini kışkırtıcı propaganda haberleri yapıyorlar.

Bu gergin dönem devam ederken 1970 FIFA Dünya Kupası finalleri yaklaşıyor. Kupaya katılabilmek için El Salvador ile Honduras aralarındaki ilk maçı 8 Haziran 1969’da Honduras’ta oynayacaklar.

Fanatik Honduraslı taraftarlar maçtan önceki gece El Salvador Milli Takımı’nın kaldığı otelde sabaha kadar gürültü çıkartarak futbolcuları uyutmuyorlar. Uykusuz geçen gecenin ertesi günü maça çıkan El Salvador takımı son dakika golüyle maçı 1-0 kaybediyor. O gün maçı televizyon başında seyreden El Salvadorlu 18 yaşındaki bir taraftar silahla kendini vurarak intihar ediyor. Bu ölüm sonrası El Salvador basını olayı iyice büyütüp milli mesele haline getiriyor. “Genç kız, vatanının yıkılışını görmeye tahammül edemedi” gibi milleti kışkırtıcı manşetler gazeteleri süslüyor.

Ortam iyice geriliyor..

İkinci maç öncesi bu kez El Salvador taraftarları aynı tarifeyi Honduras Milli Takımı’na uyguluyor ve futbolcuları otelde uyutmuyorlar. Ertesi gün uykusuz kalan Honuduras’ı yenip sahadan galip ayrılıyorlar ama ülkelerine dönerken ordu yardımıyla zor bela sınırı geçiyorlar. İki kişi ölürken bazı taraftarları da yaralanıyor.

7 Haziran 1969’da son karşılaşma olarak iki ülke arasında play-off maçı oynanıyor. Meksika’da tarafsız bir sahada yapılan maçı El Salvador, uzatmalarda bulduğu golle 3-2 kazanıyor. Maçın bitiş düdüğüyle birlikte iki ülke arasındaki olaylar giderek büyümeye başlıyor.

Günler geçmesine rağmen gerginlik yatışmıyor ve 14 Temmuz 1969’da iki ülke birbirlerine resmen savaş açıyorlar. Tarih kitaplarına Futbol Savaşı olarak geçen bu savaş tam 100 saat (yaklaşık 4 gün) boyunca devam ediyor. Binlerce insan ölüyor (bazı kaynaklarda 4 bin, bazılarında 6 bin kişi), on binlerce de yaralı. Dördüncü güne gelindiğinde kıta ülkelerinin oluşturduğu Amerikan Devletleri Örgütü olaya müdahale ediyor ve ateşkes yapılmasını sağlıyor. Fakat bu olay iki ülke ekonomisine de ciddi zararlar veriyor.

Zaten kalkınma sağlayamayan bu iki ülke ‘futbol’ gibi bir sebepten ötürü savaş çıkartabiliyor. 100 Saat Savaşı olarak da anılan bu olayın olumsuz etkileri günümüzde bile iki ülkede de devam ediyor.

Dünyanın bir çok yerinde de aynı şey geçerli aslında ama şu söz özelikle Latin Amerika’da çok daha anlamlı;

Futbol asla sadece futbol değildir.

Bu arada merak edenleriniz varsa, El Salvador o yıl dünya kupasına katıldı ve tek gol bile atamadan grup aşamasında sıfır puanla elendi.

Honduras Hakkında Genel Bilgiler

Biz şimdi futbolu, savaşı bir kenara bırakıp Honduras’a geri dönelim ve seyahat öncesi faydalı olacak, ülke hakkındaki temel bilgilere kısaca bir bakalım. Savaşmayın, gezin..

Honduras Nerede? Nasıl Gidilir?
Honduras, Orta Amerika’da Karayip Denizi kıyısında bulunuyor. Guatemala, Nikaragua ve El Salvador ile komşu. Hem Pasifik hem Atlantik Okyanuslarına kıyısı bulunuyor. Honduras, Merkez Amerika’nın en kalabalık ülkelerinden biri.

Türkiye’den Honduras’a yapılan direkt uçuş yok (2021). Ülkeye Avrupa ya da ABD üzerinden aktarmalı olarak uçabiliyorsunuz. En yoğun kullanılan iki havaalanı; Başkent Tegucigalpa’daki Toncontin Uluslararası Havalimanı (Toncontin International Airport) ve San Pedro Sula şehrindeki Ramon Villeda Morales Uluslararası Havalimanı’dır (Ramon Villeda Morales International Airport).

Honduras Vizesi
Honduras, Türkiye Cumhuriyeti pasaportuna sahip vatandaşlardan vize istemiyor. Honduras, Guatemala, El Salvador ve Nikaragua arasında yapılan bir anlaşma gereği bu ülkelerden birine giriş yaptığınız zaman 90 gün içinde diğerlerini de ziyaret edebiliyorsunuz. Yani bu dört ülkede toplam 90 gün vizeden muafsınız. Bu 90 günü tek bir ülkede de geçirebilirsiniz dördü için de kullanabilirsiniz.

Honduras Resmi Dili
Honduras’ta konuşulan resmi dil İspanyolca. Fakat İngilizce de ülkede yaygın olarak kullanılıyor. Garifuna ve Miskito gibi bazı yerli dilleri de Honduras’ta konuşulan diller arasında.

Honduras Ne Demek?
Honduras isminin kökeni olan ‘hondo’ kelimesi İspanyolca’da ‘derin’ anlamına gelir.
Hondo+Ura= Hondura (Derinlik)
‘Honduras’ daha çok deniz ve okyanuslar için kullanılan ‘derinlikler‘ manasına karşılık geliyor diyebiliriz. İngilizce karşılığı ‘depths’.

Honduras Nüfusu
2021 yılı itibariyle Honduras nüfusu yaklaşık 10 milyon kişi. Nüfusun en yoğun olduğu şehir başkent Tegucigalpa.

Honduras Para Birimi
Honduras’un resmi para birimi Honduras Lempirası (HNL).

Honduras Ekonomisi
Honduras, Nikaragua’dan sonra Orta Amerika’nın en fakir ikinci ülkesidir. Honduras’ın ekonomisi, muz ve kahve gibi sınırlı ihracat ürünlerine bağımlı olduğu için doğal afetler ve ürün fiyatlarındaki dalgalanmalardan ciddi biçimde etkileniyor.

Ayrıca Honduras’ın en büyük ticaret ortağı ABD ve ülkede yapılan toplam ticaretin üçte biri ABD ile gerçekleştiriyor. Böyle olunca Honduras, ABD’deki ekonomik gelişmelerden de doğrudan etkilenmektedir.

Gelir dağılımdaki eşitsizlik ve suç oranlarının çok yüksek olması ülke ekonomisinin en büyük sorunları.

Honduras Gezilecek Yerler

Honduras’ın gezilip görülmesi gereken yerlerine geçmeden önce bahsetmek istediğimiz ayrı bir konu var. Ülkenin Karayip sahiline yakın konumda bulunan, Honduras’ın en kalabalık ikinci şehri San Pedro Sula.

Burası nüfus/cinayet oranı bakımından dünyanın en tehlikeli şehirlerinden biri. Hatta biri olmaktan öte yıllarca üst üste birinciliği kimseye kaptırmayan bir şehir. San Pedro Sula’yı Honduras gezilmeyecek yerler listesine mi alırsınız yoksa “Dur bakayım dedikleri kadar tehlikeli miymiş?” diyerek meraktan ziyaret mi edersiniz size kalmış.

Şehre girdiğiniz zaman bütün dükkanların demir parmaklıklarla çevrili olması, elektrikli tel örgüler, banka, market, AVM gibi yerlerin önünde dikilen silahlı güvenlikleri görünce bu şehirde bir sıkıntı olduğunu hemen anlıyorsunuz zaten. Yaklaşık 800 bin nüfusu olan bu şehirde her yıl 1000-1500 arası kişi cinayete kurban gidiyor. En büyük sebep ise şehrin uyuşturucu ticaretinde önemli bir geçiş güzergahı olması. Barrio 18 ve Mara Salvatrucha 13 adında dünyaya nam salmış iki büyük çetesi var bu şehrin. Yıllardır hem kendi aralarında hem de devlet yönetimiyle çatışma halindeler. Hükümetin son yıllarda bu çete olaylarında olumlu ilerleme kaydettiği haberleri çıkıyor ama uyuşturucu trafiğinin önüne geçilmedikçe Honduras, El Salvador, Nikaragua gibi ülkelerin belinin doğurulacağına hiç ihtimal vermiyoruz. Çünkü şehirde yaşayan halk, birçok polisin bile çetelerle işbirliği içinde olduğunu söylüyor.

San Pedro Sula’ya giderseniz insanlar tarafından yabancı gezginlere yapılan bazı uyarılar var. Akşam hava karardıktan sonra kesinlikle dışarı çıkmayın. Çıkmak zorunda kalırsanız taksi kullanın. Bankamatik kullanmak zorunda kalırsanız yine bunu bir taksideyken hızlı bir şekilde halledin. Yaya gezerken bankamatiklere uğramayın. Yolunuzu kesen birisi olur ve para, saat, ayakkabı, kolye vs. gibi bir şeyinizi isterse sakın itiraz etmeyin çünkü hiç düşünmeden çekip vurabilirler. Hatta saati istedi ya, siz “Bu da benden” deyip kolyeyi de verin. 🙂

Yani anlayacağınız San Pedro Sula’ya uğrar ve dolaşmak isterseniz yanınıza değerli eşyalarınızı almadan, gündüz vakti gezmelisiniz. Bu şekilde fazla sıkıntı yaşamazsınız. Ama her yerde dilenci ve madde bağımlısı evsiz insanlar var, onlar biraz rahatsızlık verebilirler.

San Pedro Sula’da illa görmeniz gereken bir doğal ya da tarihi güzellik yok zaten. Şehrin güneyindeki Yojoa Gölü kıyısında Pulhapanzak Şelalesi var. Ama canınızı tehlikeye atmaya değmez. Çok benzeri için Erzincan Girlevik Şelalesi’ni tavsiye edebiliriz. Ulaşımı daha kolay ve ucuz olur. Bölgede tulum peynircilerinin birbirleriyle yaşadıkları “Benim peynirim daha kaliteli” sataşmaları haricinde çete çatışmaları falan da yok.

Honduras’ın dikkat edilmesi gereken yönünü söyledikten sonra gezilebilecek yerlerine bakalım.

Tegucigalpa

Burası ülkenin başkenti ve en kalabalık bölgesi. Etrafı dağlık, ortası bağlık bir Anadolu şehrini andırıyor. Kolonyal mimari özellikleri taşıyan evler ve sokaklardan oluşan bir şehir Tegucigalpa. Şehrin özellikle ziyaret edilmesini tavsiye ettiğimiz öyle aman aman yerleri yok ama Honduras’ı ve Honduras halkını tanımak ve gözlemlemek için güzel bir şehir diye düşünüyoruz. Sürekli tehlikeli olduğu söylentileri dolaşsa da biz herhangi bir olumsuz durumla karşılaşmadık. Tegucigalpa genelde gezginlerin kısa bir uğrak noktası ya da geçiş güzergahı oluyor. Uzun uzun kalmayı gerektirecek bir şehir değil.

AVM’leri, merkezi park ve meydanları dışında Tegucigalpa’da gezmenizi önerebileceğimiz yerlerden bazıları şöyle;

• Suyapa Bazilikası (Our Lady of Suyapa)
• Los Dolores Kilisesi (Iglesia de Los Dolores)
• Honduras Ulusal Kimlik Müzesi (Museo para la Identidad Nacional)
• Başmelek Aziz Michael Katedrali (St. Michael the Archangel Cathedral)
• El Picacho Ulusal Parkı (Naciones Unidas El Picacho Park)
• San Francisco Kilisesi (Iglesia de San Francisco)
• La Tigra Milli Parkı (Parque Nacional La Tigra)
• Tegucigalpa Ulusal Sanat Galerisi (Galeria Nacional de Arte)
• Villa Roy Müzesi (Museo de Historia Republicana Villa Roy)

Copan / Antik Kent ve Maya Harabeleri

Burası Guatemala sınırında bulunan küçük bir kasaba. İçinde Amerika kıtasının keşfinden evvel yani Kolomb öncesi dönemde kurulmuş eski bir Maya kenti barındırıyor. Copan Harabeleri, Honduras’ın en fazla ziyaret edilen bölgelerinden bir ve UNESCO Dünya Mirası Listesi’nde yer alıyor.

Copan Antik Kenti bundan 3 bin yıl önce kurulmuş ve zamanında binlerce insanın yaşadığı büyük bir şehirmiş. Şehirdeki taş işlemelerde müthiş bir incelik ve zarafet var.

Astronomi alanında son derece ileri olan Copan, Maya Uygarlığı’nın bilimsel merkezi sayılıyormuş. Takvim konusunda günümüzdeki net veriler kadar ince hesaplar yapabiliyorlarmış.

250 dönümlük büyük bir arazi üzerine kurulu olan Antik Kent’in içinde tapınaklar, büyük piramitler, sunaklar ve farklı amaçlar için kullanılan meydanlar var. Şehirde irili ufaklı 4 binden fazla yapı bulunuyor. Antik kentin en önemli parçalarından birisi üzerinde kabartma ve ince işlemeler olan Hiyeroglif Merdiven. Arkeologlar bugün hala 63 basamaklı bu merdiven üzerindeki metni çözmek için çalışıyorlar.

Copan Harabeleri, Maya İmparatorluğu’ndan kalma en harika şehirlerden biri. Honduras’ı ziyaret ederseniz mutlaka uğramanızı öneriyoruz. Honduras’ın San Pedro Sula şehrinden ya da Guatemala’nın Honduras sınırına yakın şehirlerinden bu antik kente yapılan otobüs seferleri bulabilirsiniz.

Roatan

Honduras’ın kuzey sahilinden 65 km. kadar açıkta, Karayip Denizi’nde bulunan muhteşem bir ada Roatan. Karayiplerin cennet adalarından birisi. Honduras genelinin aksine son derece güvenli, sessiz, sakin, huzur dolu bir ortam. Fiyatlar uygun, konaklama seçenekleri bol ve ada içinde internet imkanınız da bulunuyor.

Roatan öyle küçük bir ada değil. Yaklaşık 75 km. uzunluğunda ince-uzun yapıda bir ada. Hemen yanı başında Utila Adası ve Guanaja Adası gibi iki harika yer daha var. Bunun dışında bölgede küçük yapıda birçok takımada da mevcut. Hepsinin doğal ortamı güzel korunmuş ve bozulmamış.

Dalış ve şnorkel meraklıları için her türlü imkan var Roatan’da. Hemen hemen tüm sahil şeridi tropikal balıklar ve mercan resifleri ile çevrili. Deniz, kum, güneş, dalış ve tembellik etmek favori tatil planlarınız arasındaysa Roatan Adası size bütün imkanları sunuyor. 3 gün kalmak için gitseniz bile kolay kolay ayrılmak istemezsiniz Roatan’dan uyaralım. Adada su sporları, doğa yürüyüşleri dışında yapılacak aktivite ve gezilecek çok fazla yer var. Adaya gittiğinizde mutlaka bir tourist information merkezine uğrayıp turistlere yönelik olan ada haritası edinin.

Roatan Adasına Nasıl Gidilir?

Eğer Honduras’ta iseniz ülkenin kuzey sahilindeki La Ceiba şehrinden Roatan’a feribotlarla gidebilirsiniz. Bu en ekonomik seçenek. Bu arada sadece Routan değil bölgedeki diğer adalara da bu limandan gidebiliyorsunuz.

Ayrıca Roatan’da Juan Manuel Galvez Airpot adından küçük bir havalimanı bulunuyor.

• Honduras’ın San Pedro Sula and Tegucigalpa,
• Belize’nin Belize City,
• El Salvador’un San Salvador,
• ABD’nin Atlanta, Miami, Dallas ve Houston,
• Kanada’nın Toronto ve Montreal şehirleriyle,
• Cayman Adaları’na bağlı Grand Cayman adasından Roatan’a sık sık yapılan aktarmasız uçak seferleri var.

NİKARAGUA GEZİ REHBERİ VE GEZİLECEK YERLER (TIKLAYIN)