Milli Mücadele’nin ilk adımının atıldığı Samsun, Türkiye Cumhuriyeti’nin kuruluşunda büyük rol oynamış önemli şehirlerimizden biridir. Mustafa Kemal Atatürk’ün 19 Mayıs 1919’da ayak bastığı kent, küllenen bir ateşi körüklemiş ve Türk milletinin yeninden ayağa kalkmasına vesile olmuştur.
Tarih boyunca hep önemli bir liman kenti olan Samsun, Karadeniz Bölgesi’nin en büyük ili olmasının yanında, sürekli yükselen gelişimiyle de örnek bir şehirdir. Ayrıca kalkınmış bir şehir olmasının dışında doğal güzellikleri ile de dikkat çeker. Yeşilin ve mavinin kucaklaştığı sahilleri, kışın ayrı, yazın ayrı güzel olan yaylaları, gölleri ve şifa dağıtan kaplıcaları ile Samsun, farklı turizm aktivitelerini aynı anda bulabileceğiniz bir yerdir.
Peki Karadeniz’in incisi Samsun yaşamak için nasıl bir şehir? Özellikle öğrenci ve memurları Samsun’da nasıl bir hayat bekliyor? Kentin tarihi, coğrafi özellikleri ve yöresel mutfağı hakkında bilgiler vereceğimiz bu yazımızda Samsun’u biraz daha yakından tanıyalım. Ayrıca, Samsun çevresi gezilecek yerler listesi isimli yazımızı da inceleyebilirsiniz. Sizin de Samsun’la ilgili görüşleriniz varsa lütfen yorumlar bölümünde bizimle paylaşmayı unutmayın.
İçerikler
Samsun Nerede? Nasıl Gidilir?
Türkiye’nin kuzey ucunda yer alan Samsun, Karadeniz Bölgesi’nin orta kesiminde bulunan illerimizden biridir. Samsun’un komşuları; batıda Sinop, doğuda Ordu, güneydoğuda Tokat, güneyde Amasya, güneybatıda Çorum’dur. Samsun’un kuzey sınırı ise Karadeniz ile çevrilidir.
Samsun ulaşım rehberi genel olarak şu şekilde;
# Samsun Karayolu Ulaşımı;
Samsun’a özel araçla ulaşmak için Karadeniz Sahil Yolu olarak bilinen D-010 Karayolu’nu kullanabilirsiniz. Ya da Türkiye’nin en işlek anayollarından biri olan E80’i takip edip, Amasya dolaylarında kuzeye yönelerek Samsun yoluna girebilirsiniz. Ayrıca pek çok büyük şehrimizden Samsun’a direkt giden otobüs seferleri de bulabilirsiniz. Karadeniz’in en büyük otogarlarından biri olan Samsun Şehirlerarası Otobüs Terminali, il merkezine yaklaşık 5 km. mesafedeki Kıran Mahallesi’nde yer alıyor.
- İstanbul – Samsun arası yaklaşık 740 kilometre ve 8 saat 20 dakika.
- Ankara – Samsun arası yaklaşık 400 kilometre ve 5 saat.
- İzmir – Samsun arası yaklaşık 1000 kilometre ve 12 saat.
- Antalya – Samsun arası yaklaşık 900 kilometre ve 11 saat.
- Amasya – Samsun arası yaklaşık 125 kilometre ve 1 saat 40 dakika.
- Trabzon – Samsun arası yaklaşık 325 kilometre ve 4 saat.
# Samsun Havayolu Ulaşımı;
Samsun’a hava yolu ile ulaşmak isteyenler için il merkezine yaklaşık 23 km. uzaklıkta bulunan Samsun Çarşamba Havalimanı hizmet veriyor. Başta İstanbul, Ankara, İzmir olmak üzere belli başlı büyük şehirlerden Samsun’a direkt uçuş bulabilirsiniz. Havaalanı ile Samsun merkez arasındaki ulaşım ise özel servisler ile sağlanıyor. Bu servisler uçak saatine göre hareket ediyor. Yine havalimanı içinde bulunan taksi ve araç kiralama hizmetlerini de kullanabilirsiniz.
Samsun Çarşamba Havalimanı Telefon: 0 (362) 844 88 30
# Samsun Demiryolu Ulaşımı;
Türkiye’nin ilk demiryolu hatlarından biri olan Samsun – Sivas (Kalın) Demiryolu Hattı modernize edilmek amacıyla 2015 yılında ulaşıma kapatılmıştı. Yaklaşık 5 yıldır süren çalışmalarda sona yaklaşıldı. Yakın bir tarihte Samsun – Sivas (Kalın) Demiryolu Hattı’nın tekrar hizmete girmesi bekleniyor (2020).
Samsun Tren Garı Telefon: 0 (362) 233 22 93
TCDD Taşımacılık İletişim Hattı: 444 8 233 (444 TCDD)
TCDD Taşımacılık Online Bilet: ebilet.tcddtasimacilik.gov.tr
Kısaca Samsun Tarihi
İlk yerleşim izleri Eski Taş Çağı’na dek uzanan Samsun’da, M.Ö. 60 bin ila M.Ö. 15 bin yılları arasına tarihlendirilen mağara katmanları keşfedilmiştir. Tekkeköy’de bulunan bu kalıntılar Karadeniz Bölgesi’nin en eski yerleşim alanlardan biri olarak kabul edilmektedir. Karanlık çağların ardından Samsun’a yerleşen ilk topluluk ise (M.Ö. 5000 – M.Ö. 3500) Kaşkalardır. Hattilerin bir kolu olduğu sanılan Kaşkalar bugün Dündartepe Höyüğü diye isimlendirilen bölgede yaşamışlardır.
Kaşkaların ardından Hitit Krallığı’na katılan Samsun, Hititlerin çöküşü ile Friglerin eline geçmiş ve bu dönemde yaşanan saldırılar sonucu oldukça hasar almıştır. Harabeye dönen ve yeniden kurulan kent M.Ö. 7. yüzyılda Foça ve Milet halkları tarafından kolonileştirilmiştir. Bu kolonileşme sonucu Samsun ticari yönden örgütlenerek hızla gelişmiştir. Bir ticaret merkezi haline gelen kent M.Ö. 400’lü yıllarda Atinalılar tarafından ele geçirilmiş ve ismi Peiraieus yapılmıştır. Anadolu’da Grek egemenliğinin azalmasıyla Samsun yöresi önce Pers, daha sonra Kapadokya satraplığı ile Makedonya Krallığı’nın hakimiyeti altına girmiştir. Bu dönemde Karandeniz’in en önemli liman kenti olan Samsun, İskender’in ölümüyle Makedonya İmparatorluğu’ndan ayrılmıştır. Kısa bir süre Seleukos İmparatorluğu’na dahil olan Samsun, ardından Pontus Krallığı idaresine geçmiş ve kraliyet ikametgahı olarak kullanılmaya başlanmıştır. Bu süreçte yapılan imar çalışmaları Samsun’u genişletmiştir.
M.Ö. 60’lı yıllarda Romalıların ele geçirdiği Samsun yöresi Bitinya ve Pontus eyaletine bağlanmıştır. İlerleyen yıllarda baş gösteren iç karışıklıklar sonucu kent kimi zaman bağımsız bir bölge kabul edilmiş, kimi zaman farklı eyaletlere bağlanmıştır. Bu durum Roma İmparatorluğu 395’te ikiye bölünene kadar sürmüştür. Daha sonra Samsun, Bizans İmparatorluğu sınırlarına katılmıştır. Ardından kısa bir dönem de Ceneviz kolonisi olarak varlığını sürdürmüştür. Eskiden tarihi Grek şehri Amisos olarak anılan Samsun, Malazgirt Meydan Muharebesi sonrası Anadolu’ya giren Türkler tarafından kuşatmaya uğramış ancak alınamamıştır. Şehri alamayan Danişmendliler Beyliği lideri Melik Gazi, Amisos’un (Samsun) yanına İsamisos (Müslüman Samsun) adında yeni bir yerleşim yeri kurmuştur. Ticari bağları kuvvetli olan bu iki şehir 1178’de II. Kılıç Arslan tarafından Anadolu Selçuklu Devleti topraklarına katılmıştır. Sonraki yıllarda beylikler arasında defalarca el değiştiren bu iki şehir en sonunda Osmanlı İmparatorluğu altında birleşmiştir.
Samsun, 1422-1428 yılları arasında kısa bir dönem Osmanlı hakimiyetinden çıksa da, Türkiye Cumhuriyeti’nin ilanına kadar hep devlet kontrolünde kalmıştır. Yaşadığı işgaller ve yangınlar yüzünden dönem dönem ticari önemini kaybeden Samsun, tekrar gelişmiş ve önemli bir liman bölgesi olma özelliğini geri kazanmıştır. 19 Mayıs 1919’da Mustafa Kemal’in Samsun’a çıkışıyla çok kritik bir sürecin başlangıç noktası olan kent, cumhuriyetin ilanıyla birlikte ayrı bir il statüsü kazanmıştır.
Samsun merkez ve çevresi gezilecek yerler konusunda linkini verdiğimiz yazımızı inceleyebilirsiniz: https://www.gezihocasi.com/samsun-gezilecek-yerler/
Samsun Hakkında Kısa Bilgiler
Nüfus: Samsun’un 2020 yılı nüfusu yaklaşık 1 milyon 350 bin kişidir.
Plaka Kodu: Samsun’un plaka kodu: 55
Telefon Kodu: Samsun’un telefon kodu: 0362
Posta Kodu: Samsun’un posta kodu: 55000
Yüz Ölçümü: Samsun’un yüz ölçümü: 9.579 km²Samsun Büyükşehir Belediyesi Web Sitesi: www.samsun.bel.tr
Samsun Büyükşehir Belediyesi Telefon: 0 (362) 431 60 90Samsun Valiliği Web Sitesi: www.samsun.gov.tr
Samsun Valiliği Telefon: 0 (362) 431 64 75Samsun İlçeleri;
- 19 Mayıs
- Alaçam, Asarcık, Atakum, Ayvacık
- Bafra
- Canik
- Çarşamba
- Havza
- İlkadım
- Kavak
- Ladik
- Salıpazarı
- Tekkeköy, Terme
- Vezirköprü
- Yakakent
Samsun Ekonomisi
Karadeniz Bölgesi’nin en kalabalık şehirlerinden biri olan Samsun, ekonomik açıdan da bölgenin en gelişmiş illerinden biridir. Samsun’un ekonomik yapısı ağırlıklı olarak tarım, hayvancılık, hizmet ve sanayi sektörlerine dayanmaktadır. Bafra ve Çarşamba gibi çok verimli iki ovaya sahip ilde yetiştirilen başlıca tarım ürünleri buğday, şeker pancarı, mısır, çeltik, pirinç, tütün, ayçiçeği, fındık, domates, biber, soğan, patlıcan ve lahanadır.
Samsun’daki hayvancılık faaliyetleri genelde küçük işletmelerin çalışmaları ile yürütülmektedir. Sığır, koyun ve kıl keçisi yetiştirilen ilde kümes hayvancılığı ve arıcılık da yapılmaktadır. Liman şehri olan Samsun’da denizden çıkan ürünler de il ekonomisine katkı sağlar. Hamsi, palamut, kefal, istavrit, barbun, sazan, kerevit ve akbalık Samsun’da avlanan başlıca balıklardır.
İmalat sanayinde üretilen mallar, fuarcılık faaliyetleri, tıbbı ve cerrahi el ürünleri üretimi, lojistik sektörü ve turizm Samsun ekonomisine katkı sağlayan diğer alanlardır.
Samsun’un Coğrafi Yapısı ve İklimi
Samsun ilinin toprakları yeryüzü şekilleri bakımından üç farklı bölgeye ayrılır. Şehrin güneyi dağlık arazilerden oluşur. Canik ve Çangal Dağları, Akdağ, Kunduz Dağı, Bunyan Dağı ve Sırçalı Dağı bu yöredeki önemli yükseltilerden bazılarıdır. Bu dağlık kesimle şehrin kıyı kesimi arasında yaylalar çoğunluktadır. Samsun’un sahil şeridi ise daha çok ovalardan oluşur. Bafra, Çarşamba ve Samsun Ovaları bölgedeki büyük düzlüklerdir. Kızılırmak ve Yeşilırmak gibi iki önemli akarsuya ev sahipliği yapan Samsun’un kıyıları geniş bir koy niteliği kazanmıştır.
Samsun’un sahil şeridinde Karadeniz ikliminin etkileri hissedilir. Bu nedenle deniz kenarına yakın yerlerde yazlar sıcak, kışlar ise ılıman ve yağışlı geçer. Güney kesimlerde yükseltinin artması havanın soğumasına yol açar. Buralarda kışlar daha sert ve kar yağışlı geçer. Yazlar ise serindir. Samsun gün içerisinde hava sıcaklığının ve yağışın çok hızlı değişim gösterdiği illerimizden biridir.
Önemli su kaynaklarına sahip Samsun’un doğal bitki örtüsü de son derece zengindir. Şehrin alçak kesimlerinde kestane, gürgen, ayın, meşe, dişbudak gibi geniş yapraklı, yüksek kesimlerinde ise iğne yapraklı ağaçlar geniş alanlara yayılmıştır.
Samsun Mutfağı ve Samsun’a Özgü Yemekler
Karadeniz’in müthiş lezzetlerini bünyesinde barındıran Samsun mutfağı çok zengin bir yemek çeşitliliğine sahiptir. Üstelik sadece Karadeniz yemekleri değil, kendine has yöresel ürünleriyle de dikkat çeken Samsun, köklü kültür birikimini sofrasına yansıtmayı başarmış bir ilimizdir. Bol tereyağlı yemekler, çorbalar, çıtır pideler, sarmalar ve hamur işleri Samsun yöresel mutfağının temelini oluşturur. Bugün Türkiye’nin dört bir yanında ilgi gören Bafra Pidesi de Samsun’dan çıkmış bir lezzettir.
Onlarca çeşit yöresel lezzete sahip Samsun mutfağında öne çıkan bazı yemekler şöyle;
- Çakallı Menemen
- Ispanak Çorbası ve Mısırlı Fasulye Çorbası
- Bafra (Samsun) Pidesi ve Terme Pidesi
- Haluçka
- Oymaağaç Orman Kebabı
- Kağıtta Hamsi
- Baklalı Sarma
- Kaz Pilavı ve Mantarlı Pilav
- Taze Fasulye Diblesi
- Katık Sündürmesi
- Büryan
- Yazı Pancarı
- Böbrek Kavurma
- Bazlama
- Katıklı Ekmek
- Haşhaşlı Çörek
- Peynirli ve Cevizli Mantı
- Kıvratma
- Nokul
- Kocakarı Gerdanı
- Fırında Kabak Tatlısı
Memur ve Öğrenciler İçin Samsun Nasıl Bir Yer? Samsun’da Yaşam
Samsun ilimizde 1975 yılında kurulan Ondokuz Mayıs Üniversitesi ile 2018 yılında hizmete giren Samsun Üniversitesi bulunuyor.
Ülkemizin köklü eğitim kurumlarından biri olan Ondokuz Mayıs Üniversitesi’nin ana kampüsü Samsun şehir merkezine yaklaşık 20 km. mesafede, Atakum ilçesinde yer alıyor. Henüz çok yeni bir okul olan Samsun Üniversitesi ise merkezin 10 km. kadar güneyinde, Canik ilçesinde bulunuyor. Ondokuz Mayıs Üniversitesi kampüsü merkeze biraz uzak ama belediyeye ait toplu taşıma araçlarının (tramvay da dahil) birçoğu O.M.Ü.’den geçtiği için ulaşım sıkıntısı yaşanmıyor. Kampüs ormanlık bir alan içerisinde bulunuyor ve çevre düzenlemesi çok iyi. Oldukça büyük bir alana yayılmış olan yerleşkede öğrencilere yönelik birçok sosyal yaşam alanı da mevcut. Fakat binalar arası mesafeler uzun olduğu için kampüs içinde sefer yapan ring otobüslerini bol bol kullanmanız gerekiyor.
Ondokuz Mayıs Üniversitesi’nin hem içerisinde hem de çevresinde yeterli sayıda yurt var. Daire ya da apart kiralamak isteyen öğrencilerin ilk tercihi ise genellikle Atakum merkez oluyor. Ama talep fazla olduğu için konaklama anlamında bu bölge Samsun geneline göre biraz daha pahalı. Öğrenci ve memurların yoğunlaştığı bir diğer bölge ise Samsun’un merkezi olan İlkadım.
Samsun, Karadeniz’in en modern şehirlerinden biri. Bir İstanbul ya da Ankara kadar olmasa da hemen her türlü sosyal imkanı bulabileceğiniz büyük bir kent. Ayrıca çok kozmopolit bir yapısı var. Biraz abartı olacak belki ama Samsun’da yaşayan yabancılar neredeyse Samsunlulardan fazla. Özellikle Karadeniz Bölgesi’nin diğer illerinden çok göç aldığı için Samsun’da her memleketten insanla karşılaşabilirsiniz. Dışarıdan gelen öğrenci ve memurlar için burası oldukça rahat bir şehirdir. Anadolu’daki birçok yerin aksine Samsun’daki hareketli caddeler bir iki yerle sınırlı değildir. Vakit geçirebileceğiniz kafe, restoran, AVM, park gibi yerlerin sayısı bir hayli fazladır.
Samsun hakkındaki yorumlara baktığınızda Samsun’da yaşanacak en güzel ilçenin Atakum olduğu çok net ortadadır. Fakat bizce Tekkeköy ve Çarşamba ilçeleri de es geçilemeyecek kadar iyidir. Zaten özellikle sahil kesimindeki ilçeler memurlara hitap eden sakin bölgelerdir. Aralarında büyük farklar olduğunu söyleyemeyiz.
