Akdeniz Bölgesi’nin kuzeybatısında, Göller yöresinde bulunan güzel illerimizden biridir Burdur. Hem doğal güzellikleri hem de kültürel zenginliği açısından kıymeti az bilinen Burdur’un geçmişi, tarih öncesi devirlere dayanmaktadır.
Çok sayıda höyük, Tümülüs, antik kent ve ören yerine rastlanan bölgede yapılan kazılar M.Ö. 9000’lere uzanan tarihin izlerini ortaya çıkarmıştır. Adı ile ilgili çeşitli rivayetler olsa da, Türkmenlerin gelişi sonrasında, yerleşmek için yer aranırken ‘’Cennet burada, burada dur!’’ sözünden dolayı Burdur isminin kullanılmaya başlandığı iddia edilir. Burdur ilimiz iki gölü ile meşhurdur; Burdur Gölü ve Salda Gölü. Bu iki gölün suyu acı ve sodalıdır.
Burdur ilimiz, Burdur Gölü’nün (derinliği 900 m. – 910 m.) jeolojik çağlar içinde çekilip aşınması sonucu oluşan platformların üzerine kurulmuştur. Eski ismi olan Limnombria “Göller yöresi, göller ülkesi” anlamına gelmektedir.
Hep gölün ortası karanlıktır zaten,
Zaten kimse bilmez Salda’nın
Salda’nın yuttukları gider nereye? Çıkmaz,
Çıkamaz asla dışarı bir daha…
(Mustafa Ceylan)
# Burdur’u gezmeden önce kısa bir ‘tarihi’ gezinti yapalım;
Burdur’da yapılan arkeolojik kazılar, kentin tarihinin Neolitik Çağ’a kadar uzandığını göstermiştir. Antik çağlarda Psidya Bölgesi içinde kalan Burdur; Frig, Lidya ve Pers hakimiyetine girmiş. Büyük İskender “Ya burdur beni alır, ya ben Burdur’u alırım” diyerek Persler’e savaş açmış.. 🙂 Yenmiş… Ve kent Makedonya Krallığı’nın egemenliği altına girmiş.
Ardından Selevkoslar, Bergama Krallığı, Roma İmparatorluğu, Bizans İmparatorluğu, Selçuklular, Hamitoğulları ve Osmanlı Devleti kenti topraklarına katmıştır.
İçerikler
Sagalassos Antik Kenti
UNESCO Dünya Mirası Geçici Listesi’nde yer alan bu kentin tarihi M.Ö. 3000’li yıllara kadar gidiyor.
Kent bir yükselti üzerine inşa edilmiştir. Surlarının bir kısmı ayakta olan kentin en yüksek noktasında olmasa bile hakim noktalarının birinde, bir platform üzerinde Antoninus Pius Tapınağı göze çarpar. Tapınakta görülen gezinti şeklindeki alan, tapınağın kutsal alanıdır. Yapı peripteros stilinde inşa edilmiştir. Gezinti alanı çevresinde 2000 kişilik odeon, şehir ana caddesi, stoa, tiyatro, çeşme ve kütüphane bulunmaktadır.
Sizi 5000 yıl öncesine götürecek bu efsane yer, Burdur gezilecek yerler listesinin başında yer almayı hak ediyor.
# Sagalassos Antik Kenti’ne Nasıl Gidilir?
Burdur-Antalya yolundan sola, Ağlasun yönüne sapıp, göller bölgesinden Isparta-Ağlasun yolu üzerinden, kent merkezinden 7 km. daha içeriye giderseniz, Torosların güneye bakan yamacında Sagalassos Antik Kenti’ne ulaşabilirsiniz.
Burdur Gölü
Göl manzarası her insanın dinlenmek için hayır diyemeyeceği bir yerdir. İnsanı sakinleştirir, kendini dinlemesine ve ruhunun huzur bulmasına yardımcı olur. Burdur’un en dikkat çekici özelliği belki de sahip olduğu güzel göllerin çokluğudur.
Burdur gezilecek doğal yerler listesinin üst sıralarında olması gereken Burdur Gölü tektonik bir göldür. Yöreye özgü çok sayıda kuş türüne ev sahipliği yapan gölün suyu tuzludur ve ülkemizin hem en derin, hem en büyük göllerinden biri olarak dikkat çekmektedir. Mavi ile yeşilin oluşturduğu bu güzel manzara, Söğüt Dağı’nın eteklerinde, Burdur merkeze çok yakın bir noktada yer alıyor.
Gölün bazı kesimlerinde bulunan sazlıklar da buraya ayrı bir güzellik katmış. Su sporları için de en ideal mekanlardan biridir Burdur Gölü. Mesela yelken sörfü.. Çeşit çeşit hayvanlar da bu gölden beslenir. 300’ü aşan kuş türüne rastlandığı bilinmektedir. Son yıllarda nesli tükenmekte olan dikkuyruk ördeğine de ev sahipliği yapıyor.
Ulu Cami
Burdur’un Pazar mahallesinde bulunan Ulu Cami‘nin yapılış tarihi 1300’lü yıllardır. Anadolu’da Selçuklu Devleti ve Beylikler dönemine tanıklık ettiği gibi yeni tamiratlar sayesinde günümüze kadar gelmiş, tarihimizin değerli bir parçasıdır.
Selçuklu mimarisini bariz olarak yansıtan Ulu Cami, üç kapılı ve üç kubbelidir. Mihrap ve minberi mermer, duvarlarında klasik baklava desenleri mevcuttur. 1900’lü yıllardaki depremlerden hasarlar almış olsa da hem faal olarak hizmet vermekte hem de mimarisiyle göze çarpıp değerini belli ettirmektedir. Ulu cami, Burdur’da görülmesi gereken önemli yerlerdendir.
İnsuyu Mağarası
Burdur ilinin bir yönü de mağaralarının göz ardı edilemeyecek kadar güzel oluşudur. Burdur’un Mandıra köyünde bulunan İnsuyu Mağarası, görenleri hayrete düşürmektedir.
Doğal bir oluşum olan bu mağara, oluşumunu binlerce yıl öncesine dayandırmaktadır. Kalkerli yapıda bulunmasından ötürü mağara suyunun içine çeşitli iyonlar karışmıştır. Bu iyonlar ise farklı farklı hastalıklara derman olmaktadır. Diyabet ve mide hastalığı bunlardan sadece birkaçıdır. Böylece sadece turizmde değil, alternatif tıp sektöründe de önemli bir yere sahiptir. Görenleri hayrete düşürecek güzellikte sarkıtları bulunan İnsuyu Mağarası, içlerine doğru ilerlediğinizde karstik göllerin pek çok sayıda olduğunu da görmenizi sağlayacaktır.
Bunun haricinde bir de Sefer Yitiği Mağarası bulunmaktadır. Yeni keşfedilmiş olan bu mağara da Burdur’da görmeniz gerekenler listesinde önemli bir yere sahip olmalıdır. Mağara turizmi konusunda da oldukça zengin olduğunu gördüğümüz Burdur ilimiz tam bir turizm cennetidir. Mağaralara karşı ilginiz bulunuyorsa Afyonkarahisar yazımızı da okumanızı tavsiye ederiz. Üst menüden giriş yapabilirsiniz. Link yok. 🙂
Pirkulzade Medresesi
Burdur ilinin merkezinde olan tarihi Pirkulzade Medresesi ve Kütüphanesi, Osmanlı dönemine aittir. Tam olarak tarihi bilinmese de çeşitli materyaller (mühür) sayesinde 1200’lü yıllardan beri var olduğunu kanıtlamıştır. Osmanlı mimarisinin güzel örneklerinden biri olan yapı, o dönemdeki eğitim hayatını kısaca anlatmaktadır. Günümüze ulaşana kadar çeşitli nedenlerden dolayı medrese kısmı yıkılmış, sadece kütüphane kısmı kalmıştır. Pirkulzade Kütüphanesi, Burdur ilinin turizmine katkıda bulunan tarihi değerlerden bir tanesidir.
Susuz Kervansarayı
Burdur ilinin Bucak ilçesine bağlı Susuz köyünde yer almakta olan Susuz Kervansarayı, Anadolu Selçuklu Devleti döneminde inşa edilmiştir ve tarihi 13. yüzyıla dayanmaktadır.
Türklerin tarih sahnesine çıktığı hemen hemen her dönemde, mimari yapıları arasında başı çekmekte olan kervansarayların bir örneği de Susuz Kervansarayı’dır. İçerisinde birçok tarihi zenginlikler barındıran bu kervansaray, çeşitli süslemelerle de göze hitap etme konusunda son derece başarılı bir eserdir. Kabartmalı desenler, rozet motifleri, yılan figürleri bunlardan birkaçıdır. Antalya-Burdur karayolu üzerinde bulunan bu güzel tarihi eserin bir diğer adı da Susuz Han‘dır.
Burdur Rum Kilisesi
Burdur’un merkezinde yer alan Rum Kilisesi, yapılış tarihi belli olmamakla beraber çok geniş bir alanı kapsamaktadır. Minimum olarak 600 metre kareyi aşkın bir kullanım alanı bulunmaktadır. Kilisesi bir Ortodoks kilisesidir ve Kültür ve Turizm Bakanlığı tarafından koruma altına alınmıştır. Önceleri özel şahıs mülkiyetinde çeşitli tadilatlarla birlikte, bir süre sinema olarak kullanılmıştır. Bakanlık özel mülkiyetten alıp, kamulaştırmıştır. Rum Kilisesi çatısının bir kısmı alaturka bir kısmı da Marsilya usulü kiremitlerle kaplanmıştır.
Baki Bey Konağı
Burdur’un merkezinde bulunan Baki Bey Konağı, Değirmenler mahallesindedir. 17. yüzyılda inşa edilmiş olan konak, bu nedenden ötürü 17. yüzyıl Osmanlı mimarisinin en güzel örneklerini taşımaktadır.
Osmanlı’nın birçok paşasına ev sahipliği yapmış Baki Bey Konağı, konforuyla beraber dekoruyla da gözlere ziyafet çekmektedir. Geniş ve yeşillikli bahçesiyle insana huzur veren, içerisindeki süslemelerle insanın içini açan Baki Bey Konağı, kerpiç duvarlarıyla da orijinal halini günümüzde korumaktadır. Konakta el işçiliği ve altın-gümüş süslemeleri ön plana çıkıyor. Ayrıca Burdur ilinde Bakibey Konağı, Koca Oda ismiyle de bilinmektedir. Valilik ve Bakanlık arasında imzalanan protokol gereği Valilik, konağın haklarını üstlenmiş ve Burdur turizmine açmıştır. Yerli ve yabancı turistleri kısa bir tarihi yolculuğa çıkarmak için biçilmiş kaftandır.
Burdur Arkeoloji Müzesi
Burdur ili antik çağ medeniyetlerinden İsauna, Likya, Firigya, Galatia gibi medeniyetlerce çevrelenmiş bir antik kent coğrafyasının tam ortasında yer almaktadır.
Merkezinde ve diğer ilçelerinde yapılan arkeolojik araştırmalar göstermiştir ki Burdur’un geçmişi eski zamanlardan Paleozoyik devirlere kadar gitmektedir. Bu çalışmaların sonucu olarak Burdur’da arkeoloji müzesi 1963 yılında kurulmuştur. Günümüzde de çeşitli ilçelerinde kazı çalışmalarıyla antik kentlerden eserler çıkartılmakta ve arkeoloji müzesinde sergilenmektedir.
Müze teşhir salonuna girişte Sagalassos Antik Kenti’nden çıkarılan tarihi eserlerin yanı sıra ayrıca Burdur ili sınırları içinde bulunan Moatra (Bereket Köyü), Mallos (Karacaören Köyü), Paleopolis (Akören Köyü), Olbasa (Belenli Köyü), Lisinia (İlyas Köyü) ve Takina (Yarışlı Köyü) dan getirilmiş bir çok heykel, lahit ve kapakları, Ostothek, Mezar Stelleri vs. bulunmaktadır.
Müze bahçesinde ise Helenistik, Roma, Bizans, Selçuklu ve Osmanlı dönemlerine ait steller, heykeller, mezar taşları ve lahitler teşhir edilmektedir.
Salda Gölü
Maldivlere gitmek isteyip de gidemeyenler için büyük bir fırsattır Salda gölü. Sosyal medyanın azizliğine uğrayan Salda Gölü, son yıllarda ülkemizin en popüler mekanlarından biri haline geldi. Meğersem ülkemizde ne büyük hazineler varmış da bizim haberimiz yokmuş! Evet Salda Gölü, sadece Burdur ilimizde değil, ülkemizde görülmesi gereken en güzel doğal mekanlardan biri. Fakat tedirgin olduğumuz bir konu var ki o da Salda’nın bu doğallığını ne kadar koruyabileceğiz! Bknz: Ayder Yaylası.. Bknz: Uzun Göl.. Salda Gölü’nü burada geçiştirmek istemedik. Salda’yı bu sayfamızda özel olarak ağırladık;
TÜRKİYE’NİN MALDİVLERİ SALDA GÖLÜ’NÜN ÖZELLİKLERİ (TIKLAYIN)
Tarihi Hamamlar ve Çeşmeler
Burdur hamamlarından Tabak Hamamı, Baltaoğlu Hamamı, Eski-Yeni Hamam ve Hoca Bali Hamamı Kültür Bakanlığı’nca tescillenmiş eserlerdir. Burdur’da çok sayıda bulunan eski çeşmelerden bazıları şunlardır: Kahvehane Çeşmesi, Pazaryeri Çeşmesi, Zincirli Kapı Çeşmesi, İsliler Çeşmesi, Cümbüşlü Çeşme, Cadde Çeşmesi, Çeşme Damı Çeşmesi.
Burdur’da Ne Yenir?
Burdur yöresel mutfağında çeşitli, hoş kokulu otlarla hazırlanmış et yemekleri hakim. Burdur şişi tadına doyamayacağınız bir lezzet. Ancak keçi etinden yapıldığı için alışkın olmayanlar tüketirken dikkatli olmalı.
Yörede çeşitli göllerin bulunması balığı da yemek kültürüne dahil etmiş. Testi Kebabı, Kabak Helvası, Burdur Muhallebisi, Ceviz Ezmesi Burdur’a özgü yiyecekler olarak öne çıkıyor.
Burdur’dan Ne Alınır?
Burdur’dan alınacak çok fazla hediyelik seçeneği yok aslında ama biz adet yerini bulsun diye birkaç şey yazalım. 🙂
- Burdur yöresine özgü işlemeli bakır eşya ve hediyelikleri Bakırcılar Çarşısı’ndan,
- El dokuması pamuklu kumaş ile yapılmış örtü ve giysileri Burdur Alacası’ndan satın alabilirsiniz.
- Ayrıca Burdur’un en meşhur yiyeceği ceviz ezmesi de sevdiklerinize alabileceğiniz güzel bir lezzet olacaktır.
Burdur’da Ne Yapılır?
# Kamp ve karavan turizmi açısından Burdur Gölü çevresi ile Karacaören Barajı önemli potansiyele sahiptir.
# Burdur ve Salda gölleri rüzgar sörfü yapmaya elverişlidir. Bu göllerde aynı zamanda sualtı dalışı da gerçekleştirilebilir.
# Kayak yapmak isteyenler için Eşeler Dağı Tınaztepe mevkiinde bulunan Salda Kayak Merkezi günübirlik hizmet vermektedir. 5 pistten oluşan kayak tesisi, iki kişilik teleski ile kayaklı koşu ve biatlon yapmaya müsait araziye sahiptir.
# Doğa yürüyüşü ve kuş gözlemleme için biçilmiş kaftandır Burdur. İl sınırları içinde bulunan göller, yüzlerce kuş çeşidinin kışlama bölgesi ve barınma alanıdır. Çorak Gölü, Salda Gölü, Karataş Gölü ve Yarışlı Gölü, aralarında çamurcun, elmabaş patka, pasbaş angıt ve dikkuyruğun da bulunduğu çok sayıda su kuşuyla ÖKA (Önemli Kuş Alanı) statüsü kazanmıştır.
# Karacaören Baraj Gölü etrafında da turistik lokantalar mevcuttur. Burada manzara eşliğinde yemek içmek gibi şeyler yapabilirsiniz. 🙂
# Gölhisar Gölü ile Karataş Gölü’nde ise olta balıkçılığı yapılabilir.
# Bucak ilçesindeki Seferyitiği Mağarası muhteşem sarkıt ve dikitleriyle yeni keşfedilmiş bir mağaradır. Burası da görülmeye değer.
# Denk gelirseniz yöresel etkinliklerden İncir ve Halı Festivali’ne, Altın Tütün Yağlı Güreşleri’ne katılabilirsiniz.
