Çanakkale’de fazla bilinmeyen tarihi iki mekandan ve bölgede görmeniz gereken anıt – tarihi mezarlardan söz edeceğiz bu yazımızda. Kilitbahir Kalesi ve Seddülbahir Kalesi hem tarih kitaplarında hem de Çanakkale konularında yeterince yer verilmeyen, iki önemli mekandır. Özellikle Kilitbahir, farklı mimarisi ve konumu açısından üzerinde durulması gereken bir yer. İsterseniz bu iki kale hakkında kısaca bilgi verelim ve daha sonra bölgedeki önemli diğer mekanlardan söz edelim..
Kilitbahir Kalesi: Kale, Fatih Sultan Mehmet zamanında, 1462-63 yılları arasındaki İstanbul kuşatması sırasında, Papalık donanmalarının Bizans’a yardımını engellemek amacıyla yaptırılmıştır. Dış duvarları birleştiren Sarı Kule ise 1542’de Kanuni devrinde inşa edilmiştir.
Kilitbahir de demek? diye aklınıza takılmış olabilir. Kilitbahir, deniz kilidi anlamına geliyor. Çanakkale Boğazı’nın kilit noktası anlamında düşünülebilir. Osmanlı döneminde boğazdan geçecek donanmaların kontrolü bu kaleden takip ediliyormuş. Kale, boğazın hakimiyetini sağlaması için son derece sağlam yapıya sahiptir. Kalenin içini, bağlantı tünellerini ve kulelerini dolaşmak oldukça heyecan vericidir.
Kilitbahir Kalesi Hakkında Kısaca Bilgiler
- Kale Çanakkale Eceabat ilçesi, Kilitbahir Köyü’nde bulunmaktadır.
- 2019 Kilitbahir Kalesi giriş ücreti: 15 TL. Öğrenci 7,5 TL’dir.
- Müze kart geçerlidir.
- Otopark ücretsiz.
- Kale üç yapraklı yonca ve kalp şekliyle diğer kalelerden farklı bir mimariye sahiptir.
- Kalenin içinde Osmanlı’dan kalma bir takım eşya ve aletler bulunmaktadır.
- Kalenin üst kısmı müthiş bir atmosfer ve manzaraya sahiptir.
- Piri Reis bölümü ve görsel anlatımlar kısmını özellikle tavsiye ederiz.
- Ulaşım, Çanakkale’den kalkan Gestaş feribotları ile sağlanıyor.
Seddülbahir Kalesi ve Ertuğrul Koyu: Kale, Çanakkale ilimizin Rumeli kıyısında bulunmaktadır. Gelibolu’nun Ege Denizi’ne bakan kısmında yer alır. 1656’da Venediklilerin Limni ve Bozcaada’yı işgal ettiklerinde, 1659’da Mimar Mustafa Ağa tarafından yaptırıldığı bilinmektedir. Seddülbahir Kalesi 3 Kasım 1914 yılında müttefik kuvvetlerinin uzun menzilli toplarıyla Çanakkale Boğazı’na saldırdığı yerdir. Savaşın bıraktığı korkunç izler, kale surlarına açılan gedikler bugün bile görülebilmektedir. Kalenin içinde ise Çanakkale Savaşı’ndan kalma birkaç top namlusu da bulunmaktadır.
İlk Şehitler Anıtı: Seddülbahir Kalesi’ne yapılan bombardımanda ölen şehitlerimiz anısına yapılan anıt, Seddülbahir Köyü’nde yer alır. Kare şeklinde bir kaide üzerinde yükselen anıt iki parçadan oluşmaktadır.
Eceabat Limanı Tarihe Saygı Parkı: Çanakkale’ye sefer yapan feribotların kalktığı yerde, büyük bir alana kurulan parkta, 12 metre yükseklik ve 2,5 metre genişliğindeki Tarihe Saygı Anıtı, Çanakkale Savaşı’na ait görüntüler, Çanakkale Savaşı’nın Türkçe ve yabancı dillerde anlatıldığı kiokslar, Gelibolu Yarımadası maketi, zemine kabartma olarak yapılmış yer haritası yer almaktadır. Ayrıca cam vitrinlerde şarapnel ve mermi parçaları sergilenmekte, Çanakkale’de görev yapan komutanlarımızın büstleri, kazılan siperlere yerleştirilen balmumu yapımı askerler bulunmaktadır.
Eceabat Yüzbaşı Şehitliği: Parkın uç tarafında yer alan şehitlikte Çanakkale Savaşı’nda şehit düşmüş, kimliği tespit edilememiş bir yüzbaşı yatmaktadır.
Çamburnu Şehitler Anıtı: Balkan Harbi ve Çanakkale Şehitleri anısına dikilmiş olan anıt 1962 yılına tarihlenmektedir.
Namazgâh Tabyası: Kilitbahir Kalesi’ni geçtikten sonra görünen tabyaların en büyüğü olan Namazgâh Tabyası, Sultan Abdülaziz zamanında inşa edilmiştir. Yer altından birbirine tünellerle bağlantılı, savunma açısından oldukça kuvvetli olan bu tabya, varlığını günümüze kadar koruyabilmiştir.
Rumeli Mecidiye Tabyası ve Şehitliği: II. Abdülhamit zamanında yapılan bu tabyada 8 adet bonet ve 16 top yeri yer almaktadır. Kesme taştan yapılan bonetlerin üzeri toprakla örtülmüştür. Denizden gelen saldırılar sonucunda tabya ağır bombardıman altında kalmış ve hasar görmüştür. Şehitlikte ise Seyit Onbaşı ile birlikte can veren vatan askerleri yatmaktadır.
Havuzlar Şehitliği Ve Anıtı: 6 metre yüksekliğindeki şehitlik 1962 yılında, 21 Haziran 1915’te Kerevizdere Savaşları’nda şehit düşmüş askerlerimizin anısına yapılmıştır.
Soğanlıdere Şehitliği: Şehitlik, yarım ay şeklinde dizilmiş mermerden asker başları, yarım ayın dış yüzeyine işlenen askerlerimizin isimleri ve ortada bulunan yıldızın merkezine dikilen anıtla ay-yıldız şeklinde oluşturulmuştur.
Çanakkale Şehitleri Abidesi: Eskihisarlık Burnu üzerinde, denize hakim geniş bir alana yapılmış bölgenin en büyük anıtıdır. Anıtın sahil tarafındaki ayağından çatıya merdiven ve asansörle ulaşılır. Ayakların alt kısmında savaştan geri kalan kalıntılarının ve fotoğraflarının sergilendiği Savaş Eserleri Müzesi yer almaktadır. Abidenin çevresinde ise sembolik mezarlar, toplar ve heykeller yer almaktadır.
Fransız Mezarlığı ve Anıtı: Morto Koyu üzerinde yer alan Fransız Mezarlığı, Fransızların yarımada da bulunan tek mezarlığıdır. Savaşta ölen Fransız askerlerin 2236’sının isimleri plakalarda yazılıdır. Ayrıca her biri 3000 ölü askeri temsil eden 4 mezar ve ortada da Fransız Abidesi yer almaktadır. Anıt saat kulesi şeklindedir. Anıt üzerinde savaşa katılan deniz ve kara birliklerinin isimleri ve Victor Hugo’nun şiirleri yer almaktadır.
V Beach Mezarlığı: Ertuğrul Koyu yamacının kıyısında bulunan mezarlıkta müttefik kuvvetlerinin 616 askeri yatmaktadır.
Yahya Çavuş Şehitliği ve Anıtı: 1962 yılında Yahya Çavuş ve yanındaki kahraman askerlerimizin anısına yapılmıştır. Bu anıt askerlerimizin savaşta gösterdiği büyük cesaretin simgesidir.
Ertuğrul Tabyası ve Topu: Boğazın girişinde bulunan Ertuğrul Koyu stratejik bir konuma sahiptir. Ertuğrul Tabyası da Ertuğrul Koyu’na hakim bir tepede yer almaktadır. 1890’da II. Abdülhamit zamanında yapılan tabyanın toprak altında 3 boneti bulunmaktadır. O günlere ait toplardan biri bugün orijinal yerinde durmaktadır.
Cape Helles Anıtı: Kara ve deniz savaşlarında ölen İngiliz askerlerin anısına dikilen anıt 1924 yılında inşa edilmiştir. İki merdivenle ulaşılan bir platform üzerine kurulan anıtın yüksekliği 36 metredir.
Lancashire Landing Mezarlığı: Teke Koyu’nda yer alan mezarlık İngiliz Tüfek Alayı askerleri için yapılmıştır.
Tekke Koyu ve Gemi Kalıntıları: Seddülbahir’de bulunan birçok batık geminin küçük kalıntıları bu koyda görülebilmektedir.
Son Ok Anıtı: Geri çekilen düşman askerlerine atılan son kurşunun buradan atıldığı söylenir. 3. Kitre Savaşları’nda ölen askerlerimizin anısına 1948 yılında 3.80 metre olarak inşa edilmiştir.
Zığındere Sargıyeri Şehitliği ve Anıtı: Zığındere bölgesinde yer alan şehitliğin girişinde yaralı asker heykeli, içeride ise 360 askerimizin mezarı bulunmaktadır. Savaş esnasında burada sıhhi yardım istasyonları kurulmuştu. Türk askerlerinin yanında birçok düşman askeri de burada tedavi görüyordu. İngiliz gemilerinin burayı bombardımana tutması ile hasta ve yaralı askerler şehit olmuşlar ve topluca bu bölgeye gömülmüşlerdir.
ÇANAKKALE GEZİLECEK YERLER (TIKLAYIN)
